پیامدهای حقوقی نقش‌آفرینی خلاقیتِ هوش مصنوعی مولد در خلق آثار ادبی و هنری

Abstract

توسعة هوش مصنوعی و تقویت برخی از ویژگی‌های این فناوری تغییرات قابل توجهی در جنبه‌های مختلف حقوق ایجاد کرده ‌است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پیش‌گفته افزایش خلاقیتی است که منجر به تحقق هوش مصنوعی مولد شده ‌است. هوش مصنوعی مولد، با ماهیت خاصِ خلاقیت، می‌تواند در زمینه‌های مختلف از جمله خلق آثار ادبی و هنری نقش داشته باشد. با توجه به مشارکت هوش مصنوعی در تولید آثار، بررسی پیامدهای حقوقی چنین مشارکتی ضروری است. برای نیل به این هدف، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی‌ـ تحلیلی و بهره‌مندی از روش تطبیقی، با شفاف‌سازی ماهیت خلاقیت و تبیین نقش هوش مصنوعی مولد در خلق آثار، پیامدهای حقوقی متعددی را مطرح کرده ‌است. فارغ از سایر موارد، چالش‌های مربوط به انتساب مالکیت، چالش‌های مربوط به اعطای شخصیت به هوش مصنوعی، و مسائلی در خصوص پیچیدگی‌های قانونگذاری از مهم‌ترین پیامدهای حقوقی این مسئله است. به موجب برآمد این پژوهش راهکارهای متفاوتی از جمله تعریف حقوق مالکیت معنویِ خاص، اعطای شخصیت محدود به هوش‌های مصنوعی، و در نهایت بهره‌مندی از تجربة سایر نظام‌های حقوقی در خصوص چگونگی جریان قوانین و مقررات مرتبط و تعریف معیارهای لازم می‌تواند برای حل چالش‌های موجود مورد توجه قرار گیرد.