بازنمایی و واکاوی فرهنگ مردم روستای «ایستا»

Abstract

ایران در شصت سال اخیر از جامعه‌ای با اکثریت روستایی به جامعه‌ای با اکثریت شهری بدل شده است. سبک زندگی و فرهنگ روستایی در رویارویی با فرایند پیش‌روندۀ توسعه و فناوری‌های نوین و دستاوردهای متنوع آن، بسیار ضعیف بوده و چاره‌ای جز تسلیم نداشته است. اغلب روستاهای باقی‌مانده تنها بخش­هایی از زندگی روستایی را حفظ کرده و عملاً به چیزی میان شهر و روستا بدل شده‌اند و اگر روستایی با سبک زندگی گذشته یافت شود، دورافتاده از شهرها یا فاقد راه رفت وآمد آسان است. روستای «ایستا» در این میانه یک استثنا است که مردمش در جهت عکس جریان یادشدۀ اجتماعی، از شهرنشینی در تبریز به روستانشینی گرویده و بر پایۀ آموزۀ مذهبی «توقف»، زندگی خود را در نزدیکی شهرک طالقان، با شرایط و امکانات روستاهای ایران دورۀ قاجار ساخته­اند تا آن را به همان سبک و در همان حد از امکانات نگه دارند. این پژوهش به‌صورت میدانی به بازشناسی و واکاوی شیوۀ پیدایش روستای ایستا و سبک زندگی، آداب و رسوم، عادات و به‌طور کلی، فرهنگ مردم آن می‌پردازد و نشان می‌دهد که این روستا هرچند به‌لحاظ اداری و از نگاه جغرافیای انسانی و اقتصادی، روستا به شمار می‌آید اما از نظر ساختار اجتماعی، همانند قبیله‌ای پیشاتاریخی است به‌ریاست شخصی که پیشوای دینی آن نیز هست.