مقایسه‌ هیدرولیک و راندمان سامانه آبیاری سطحی نواری در شیوه های مختلف مدیریتی برای کشت یونجه در استان خوزستان

Abstract

در این مطالعه تأثیر پنج روش مدیریتی مختلف سامانه آبیاری سطحی نواری بر بهبود کارایی آبیاری با هدف افزایش کمیت و کیفیت تولید یونجه مورد ارزیابی قرار گرفته است. مزرعه آزمایشی شامل پنج قطعه آزمایشی A، B، C، D و E به ترتیب روش‌های آبیاری نواری سنتی انتها باز بعنوان شاهد، نواری کات بک (کاهش دبی) و انتها باز، نواری کات بک و انتها بسته، نواری سرج (موجی) با 5 پالس انتها باز و بالاخره نواری سرج با 3 پالس انتها باز اعمال گردید. میانگین کاهش آب مصرفی در تیمارهای B,C,D,E نسبت به شاهد (A)، به ترتیب 99، 73، 151، 11 متر مکعب آب در هر هکتار بود. همچنین استفاده از شیوه‌های B,C,D,E به افزایش سرعت پیشروی آب به ترتیب به میزان 20%، 16%، 24% و 12.5% نسبت به آبیاری سنتی منجر شد به طوری‌که بهبود یکنواختی پخش آب در طول نوار و کاهش تلفات رواناب سطحی را به‌همراه داشت. درصد رواناب سطحی در روش‌های مدیریتی E,D,C,B,A به ترتیب 31 ، 27 ، 0 ، 14 و 18 و درصد تلفات نفوذ عمقی در این روش‌ها 27 ، 32 ، 35 ، 14.27 ، 14.68 تعیین گردید. همچنین راندمان آبیاری در روش‌های E,D,C,B,A به ترتیب 45%، 55%، 67%، 71% و 73% محاسبه شد. استفاده از روش‌های سرج 3 پالسی، سرج 5 پالسی، کات بک با بسته بودن انتهای نوار و کات بک با باز بودن انتهای نوار در سامانه به ترتیب دارای برتری معناداری نسبت به روش مدیریت سنتی آبیاری در سامانه می‌باشند. در ادامه، کارایی دو مدل Surface و Winsrfr در شبیه‌سازی هیدرولیکی هر روش‌ و برآورد راندمان کاربرد آب، مورد مقایسه قرار گرفتند. خطای مقادیر متوسط راندمان کاربرد آب محاسبه شده توسط مدل‌های Surface و Winsrfr، نسبت به میانگین مقادیر مزرعه به ترتیب 6/1 و 21/0 به‌دست آمد که نشانگر دقت بالاتر مدل WinSrfr در شرایط مطالعاتی بود.