نقش سازمان دهی محیط در تعامل اجتماعی ساکنان مجموعه های مسکونی شیراز (مجتمع های امیرکبیر، جنت، ابریشم، مطهری)

Abstract

با توجه به رویکرد روزافزون زندگی در مجتمع‌های مسکونی، لزوم توجه به طراحی و تصمیم‌گیری دربارة این فضاها جدّی به نظر می‌رسد. به‌ علاوه یکی از مشکلاتی که در جوامع امروزی مشاهده می‌شود میزان و شیوة تعامل اجتماعی افراد در محل سکونت و زندگی است که با کم‌رنگ‌شدن مفهوم همسایگی روز‌به‌روز بر ضعف آن افزوده می‌شود. بر اساس این، فرضیة پژوهش حاضر مبتنی بر شیوۀ سازمان‌دهی عناصر و بلوک‌ها در مجتمع‌های مسکونی به دلیل تأثیر بر عواملی چون خوانایی، نفوذپذیری، انعطاف‌پذیری و قلمرو بر شکل‌گیری فضاهای عمومی و نیمه‌عمومی تأثیر می‌گذارد و از این رو بر تعامل اجتماعی ساکنان مؤثر است. بدین منظور پس از تشریح عوامل مؤثر بر تعامل و مفاهیم آن به کمک پرسش‌نامه، تأثیرپذیری این متغیر (تعامل) از عوامل زمینه‌ساز سازمان‌دهی بررسی شده است. این آزمون در چهار مجتمع مسکونی شیراز که نمایندة چهارگونه سازمان‌دهی مجتمع‌های مسکونی این شهر است، انجام شده است. تحلیل‌های کمّی با نرم‌افزار Spss صورت گرفته است. نتایج نشان می‌دهد میزان تعامل اجتماعی ساکنان با سازمان‌دهی محیط ارتباط، هم‌بستگی قوی دارد، ولی از میان مؤلفه‌های در نظر گرفته شده برای سازمان‌دهی تنها عوامل نفوذپذیری، انعطاف‌پذیری و قلمرو در میزان تعامل تأثیرگذار بوده است و مؤلفة خوانایی در این رابطه نقشی ندارد. همچنین میزان تعامل ساکنان مجتمع‌‌های مسکونی با سازمان‌دهی مرکزی چندهسته‌ای بیش از سایر سازمان‌دهی‌ها است.