تحلیل فضایی و سنجش توسعه یافتگی دهستان‌های شهرستان میاندوآب با استفاده از مدل تاپسیس فازی

Abstract

برنامه ریزی فضایی یا سازماندهی فضایی روندی برای بهره ور سازی، آرایش منطقی، حفظ تعادل، توازن و هماهنگی بین جمعیت و تأسیسات اقتصادی ایجاد شده در فضای جغرافیایی و جلوگیری از بروز عدم تعادل و بازتاب‌های تخریبی و منفی در فضای سرزمین است. در این پژوهش 23 شاخص از شاخص‌های توسعه شهرستان میاندوآب شامل شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی (5 زیر شاخص)، آموزشی- فرهنگی (8 زیر شاخص)، بهداشتی- درمانی (5 زیر شاخص) و شاخص‌های خدمات زیربنایی (5 زیر شاخص) مورد تحلیل قرار گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن می تواند کاربردی باشد. به منظور رعایت اصل دقت، محاسبات با استفاده از نرم‌افزارهای Expert Choice، Excel، SPSS و همچنین با بهره گیری روش‌های تحلیل آماری از جمله تاپسیس فازی، تحلیل خوشه ای، تحلیل فرایند سلسله مراتبی و درنهایت روش رتبه بندی لکسیکوگراف صورت گرفت. نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که دهستان آجرلوی غربی به عنوان تنها گزینۀ برخوردار، رتبۀ نخست توسعه را در بین دهستان­های شهرستان میاندوآب دارا است. از نظر توسعه شاخص­های اقتصادی- اجتماعی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی- درمانی و شاخص‌های زیربنایی، 6 دهستان شامل باروق، مرحمت شمالی، زرینه رود، مرحمت جنوبی، مرحمت آباد و زرینه رود جنوبی بعنوان دهستان‌های نیمه برخوردار و چهار دهستان به ترتیب شامل مرحمت میانی، زرینه رود شمالی، مکریان شمالی و آجرلوی شرقی بعنوان دهستان‌های محروم شناسایی شدند. همچنین در مقایسة رتبه دهستان­ها از نظر توسعه شاخص­ها مورد بررسی، همبستگی درخور و مناسبی مشاهده نمی­شود.