تحلیل محدودیت قانونی بر شروط پذیرش مسئولیت و جبران خسارت؛ بررسی موردی در صنعت نفت‌وگاز امریکا

Abstract

درج شرط پذیرش مسئولیت و جبران ‌خسارت در قراردادهای نفتی امری جا­افتاده است. اما در کشور امریکا به‌رغم اینکه پذیرش مسئولیت ناشی از تقصیر امری قانونی است، در صنعت نفت‌وگاز به‌موجب قوانین ایالتی ممنوعیت‌های متعددی وضع شده ‌است. برخی ایالات درج هرگونه شرط پذیرش مسئولیت نسبت به تقصیر و بیمه‌های دریافت‌شده دراین‌باره را باطل اعلام می‌نمایند و برخی دیگر، اصل را بر بطلان شروط مذکور قرار ‌داده و صرفاً با محدودیت‌های بسیار شرط یا بیمه‌نامه را نافذ قلمداد می‌کنند. در نوشتة پیش‌رو، پس از بررسی وضعیت قانونی درج شرط پذیرش مسئولیت نسبت به تقصیر در امریکا و اهداف مدنظر قوانین ضدِشروط فوق در صنعت نفت‌وگاز، به‌صورت تحلیلی به رویکرد حاکم بر قوانین ضدِ‌ پذیرش مسئولیت و جبران ‌خسارت در ایالات نفتی امریکا ورود می‌کنیم؛ زیرا به‌رغم اینکه همة ایالات اهداف مشترکی را برای تصویب چنین قوانینی مدنظر داشته‌اند، وضعیت حقوقی شروط مذکور و بیمه‌نامه‌های این حوزه برحسب اینکه قانون‌گذار ایالتی رویکرد سهل‌گیرانه، سخت‌گیرانه یا متعادل داشته ‌باشد، متفاوت از دیگری است. سرانجام، به این نتیجه خواهیم ‌رسید که بهره ‌بردن از رویکرد متعادل ضمن حصول اهداف قانون‌گذاران، محدودیت کمتری بر آزادی قراردادی در صنعت نفت‌‌وگاز اعمال ‌کرده و با مقتضیات حاکم بر این صنعت نیز سازگارتر است.