ارائه مدل آسیب‌شناسی سرمایه اجتماعی در نظام آموزش و پرورش

Abstract

هدف پژوهش حاضر ارائة مدل آسیب‏شناسی سرمایة اجتماعی در نظام آموزش‌وپرورش بوده است. از روش آمیخته یا ترکیبی مبتنی بر تحلیل مضمون و روش معادلات ساختاری استفاده شده است. در بخش کیفی پژوهش جامعة آماری متخصصان و استادان حوزة آموزش شهر تبریز بر اساس نمونه‌گیری هدفمند و در بخش کمّی معلمان و مدیران بر اساس نمونه‌گیری فرمول کوکران مدنظر قرار گرفتند. تعداد 12 مصاحبة نیمه‌ساختاریافته در نرم‌افزار ATLAS TI به روش تحلیل مضمون کدگذاری شد. 384 پرسشنامة محقق‌ساخته توزیع و تکمیل شد. تحلیل معادلات ساختاری در نرم‌افزار SMATPLS صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد مؤلفه‏های سرمایة اجتماعی آسیب‏های ارتباطی (ابعاد، جزمیت در آگاهی اجتماعی، سایش اجتماعی، قرینگی روابط اجتماعی، جزمیت تعهد اجتماعی، فروکاست معرفت اجتماعی)، آسیب‏های برنامه‌ریزی (تعارضات سازمانی با سرمایة جمعی، فرسایش اصول سازمانی، افول سرمایه‌های شناختی)، آسیب نهادی (توسعه‌نیافتگی افکار در روابط محیطی، تعارضات ساختاری در بطن سازمان، فرسایش ساختار اجتماعی، اثرپذیری از ناهنجاری‌های رفتاری)، و مؤلفه‏های فردی تعاملاتی (تحجرزدگی معرفتی‌ـ رفتاری، عدم رغبت شراکت جمعی، افول اعتماد و تاب‌آوری، تسلط ناهنجاری‌های رفتاری) هستند. با استفاده از روش معادلات ساختاری نشان داده شد روابط پیشنهادی در تحلیل کیفی از نظر آماری نیز مورد تأیید است. بارهای عاملی بالای 3/0 آماره‌های تی بالاتر از 96/1 به دست آمدند. شاخص‌های برازش نیز همگی در شرایط مناسب بودند و مدل آسیب‏شناسی سرمایة اجتماعی در آموزش‌وپرورش از برازش لازم برخوردار است.