واکاوی تأثیر سرمایة اجتماعی مرتبة دوم بر نوآوری سبز اکتشافی و بهره‌بردارانه

Abstract

هدف پژوهش حاضر واکاوی تأثیر سرمایة اجتماعی مرتبة دوم بر نوآوری سبز با نقش تعدیلگری دو‏سوتوانی حاکمیتی در شرکت‏های مرجع بخش کشاورزی استان آذربایجان‏غربی است. این پژوهش با رویکردی توسعه‏ای‌ـ کاربردی و به شیوة توصیفی از نوع پیمایشی انجام گرفت. برای جمع‌آوری داده‏ها از روش میدانی و کتابخانه‏ای استفاده شد. جامعة آماری پژوهش حاضر شامل شرکت‏های مرجع در حوزة صنایع تبدیلی بخش کشاورزی در استان آذربایجان‏غربی بودند. از بین 650 شرکت صنایع تبدیلی استان 200 شرکت دارای ویژگی مرجع و در عین حال نوآوری سبز بود که 152 شرکت در نمونة نهایی مشارکت کرد. پرسشنامة تحقیق استاندارد بود و روایی و پایایی آن جهت افزایش اعتماد دوباره مورد آزمون قرار گرفت. داده‏های تحقیق مبین تأیید 7 فرضیه از 12 فرضیة تحقیق بود که نقش سرمایة اجتماعی مرتبة دوم مشتریان و تأمین‌کنندگان را بر نوآوری سبز تأیید می‏کند. نقش تعدیلگری متغیر حاکمیت قراردادی در روابط رد شد. اما نقش تعدیلگری متغیر حاکمیت رابطه‏ای بر مبنای خروجی‏های آماری مورد تأیید قرار گرفت. یافته‏ها بیانگر این است که سرمایة اجتماعی مرتبة دوم از مشتریان و تأمین‏کنندگان بر نوآوری سبز بهره‌بردارانه و اکتشافی سبز تأثیر معنا‏دار دارد. یافته‏های تحقیق در زمینة نقش تعدیلگری متغیر دوسوتوانی حاکمیتی در مدل مفهومی تحقیق از بعد حاکمیت رابطه‏ای تا حدودی پذیرفته شد و مؤید این موضوع بود که استفاده از شبکة سرمایة اجتماعی مشتریان و تأمین‏کنندگان مبتنی بر حاکمیت رابطه‏ای می‏تواند با انتقال دانش و اطلاعات مشتریان و تأمین‏کنندگان به درون شرکت‏ها به توسعه و ترویج نوآوری سبز منجر شود.