ارزیابی مؤلفه‌های کلیدی عدالت فضایی با تأکید بر مفهوم قدرت انضباطی فوکو مطالعه موردی: شهر رشت

Abstract

امروزه با توجه به نابرابری‌های اجتماعی و فقدان قدرت در گروهی از مردم، جستجو برای عدالت به یکی از اهداف برنامه‌ریزی تبدیل‌شده است. بنابراین شناخت فرایندهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی منجر به تولید فضا از جنبه عادلانه یا ناعادلانه بودن آن، اهمیت بیشتری در رویکردهای جدید عدالت فضایی دارد. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی مؤلفه‌های کلیدی عدالت فضایی – کالبدی در شهر رشت با تأکید بر قدرت انضباطی است. این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه‌ای است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌های و میدانی و جامعه آماری شامل شهروندان و متخصصان شهر رشت می‌باشد که نمونه‌گیری از جامعه آماری شهروندان به‌صورت تصادفی و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده‌شده است. جهت بررسی جایگاه عدالت فضایی در شهر رشت، مدل پژوهش با استفاده از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری موردسنجش قرار گرفت و مقایسه وضعیت موجود و مطلوب با آزمون T تک نمونه‌ای صورت گرفت. برای ارزیابی تأثیر معیارهای عدالت فضایی -کالبدی بر آینده مطلوب شهر رشت با استفاده از تحلیل ساختاری و ماتریس ضرایب تحلیل اثر متقاطع و با استفاده از نرم‌افزار میک مک به تحلیل روابط بین متغیرها پرداخته‌شده است. بر اساس چهارچوب مفهومی پژوهش، شاخص‌های به‌دست‌آمده شامل دانش فضایی، هدایت و کنترل و مشارکت می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نادیده انگاشتن نقش قدرت در تدوین مبانی شهر عادلانه، عاملی است که تحقق‌پذیری رویکردهای عدالت فضایی-کالبدی را با تردید روبه‌رو می‌سازد.