عقد معلق و وصیت با تأکید بر اندیشه‌ امام خمینی (ره)

Abstract

عقد معلق آن است که تأثیر آن بر حسب انشا موکول بر امری است که تحقق آن در آینده احتمالی است. عقد معلق یکی از رایج­ ترین اعمال حقوقی است. باوجوداین در مورد صحت آن میان فقها اختلاف‌نظر وجود دارد؛ اما در صحت وصیت که معلق بر فوت است، هیچ تردیدی وجود ندارد. در این مقاله، سؤال اصلی آن است که عقد معلق با وصیت چه تفاوتی دارد؟برای پاسخ به این سؤال با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی ویژگی­های عقد معلق و مقایسه آن با وصیت می­ پردازیم. نتیجه این است که با وجود شباهت­ ها، میان این دو، تفاوت­ های اساسی مشهود است. ازلحاظ ماهیت، عقد معلق جزء عقود قلمداد می ­شود؛ اما برخی همچون امام خمینی وصیت را ایقاع می­ دانند. پذیرش این دیدگاه در بحث قائم‌مقامی در صورت فوت یکی از طرفین مؤثر است. علاوه بر این، تفاوت ­هایی بین این دو وجود دارد که از جملۀ آن‌ها قابلیت رجوع ارادی و قهری در وصیت برخلاف عقد معلق، تعلیق ذاتی معلق­علیه در وصیت و نیز منبع تعهد تعلیقی است که در عقد معلق ارادۀ طرفین و در وصیت، حکم قانون و طبیعت عمل حقوقی است،