تفکیک مالکیت و مدیریت در راستای حمایت از توسعۀ فناوری و صنعتی (مروری بر تجربۀ سازمان انرژی اتمی، هواـفضا، وزارت نیرو و ایدرو)

Abstract

بررسی تجربۀ کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان نشان داده است که بدون مشارکت تمام‌عیار بخش خصوصی، توسعۀ فناوری راه به جایی نخواهد برد. نقش دولت باید فراهم‌سازی زمینه برای توسعه و تجاری‌سازی فناوری و رونق یافتن کسب‌وکار فناوری‌بنیان در بخش خصوصی باشد. درحالی‌که در کشور ما تسلط و نفوذ بخش دولتی در بیشتر زمینه‌های مرتبط با توسعۀ فناوری، مجالی برای حضور بخش خصوصی باقی نمی‌گذارد و حتی عملکردی ضدحمایتی در تجاری‌سازی دارد. در این میان، برخی سازمان‌ها و نهادهای کشور، تلاش‌ها و اقداماتی را برای فرار از مدیریت دولتی، استفاده از توانمندی‌های بخش خصوصی و فراهم کردن ساختار و سازوکار مناسب برای توسعۀ فناوری انجام داده‌اند. در این نوشتار تجربۀ سازمان انرژی اتمی، سازمان صنایع هوا‌ـ‌فضا، وزارت نیرو و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در توسعۀ فناوری و راهبرد ساختاری پیشنهادی آن‌ها برای رفع این مشکلات بررسی شده است. در این پژوهش، از برگزاری نشست‌های خبرگان برای بررسی و تحلیل تجربیات سازمان‌های مذکور و ارائۀ پیشنهاد بهبود استفاده شده است.