آسیب شناسی و ارائه راهکارهای توسعه صنعت بالادستی نفت در ایران

Abstract

توسعه صنعت نفت و نقش آن در پیشرفت ایران یکی از مهمترین پرسشهایی است که شاید بیشتر از پاسخ آن، نحوه تحقق آن مورد سوال است. این مقاله به دنبال بررسی بخش بالادستی صنعت نفت و چالشها و آسیبهای توسعه این بخش از صنعت است. در این مقاله سه هدف برای صنعت بالادستی نفت معرفی شده است: نفت به عنوان موتور محرکه پیشرفت، ایجاد شرکتهای نفتی بین المللی، تولید نفت و گاز به ویژه از میادین مشترک. ظرفیتهای کشور برای تحقق این اهداف در چهار دسته توانمندی های درون‌شرکتی شرکتهای داخلی، زیرساختهای قانونی و سیاستگذاری، ظرفیتهای تعامل با شرکتهای خارجی و ظرفیتهای حقوقی قراردادی معرفی شده اند. چالش موجود برای تحقق اهداف فوق عبارتند از چالشهای مرتبط با برنامه ریزی، چالشهای مرتبط با ساختار حاکمیتی، توانمندی شرکتهای داخلی، سرمایه انسانی و تحریمها و تعامل با شرکتهای خارجی. پیشنهادهای سیاستی نیز در در هشت دسته پیشنهادهای ساختاری، پیشنهاد برنامه جامع، شناخت و بررسی توانمندی های داخلی، تعامل با شرکتهای خارجی، تعامل با شرکتهای داخلی، زیرساختها، توصیه های کلی و توجه به سایر حوزه ها تبیین شده است.