تمایلات جدایی طلبانه در اروپا ؛ریشه ها و روندها (مطالعه موردی اسکاتلند و کاتالانیا)

Abstract

فعال شدن گسل های هویتی در جهان توسعه یافته مسأله جدایی طلبی را به مسأله ای بین المللی مبدل ساخته که از این پس باید از جهانی شدن استقلال طلبی سخن به میان آورد.در سال های اخیر دو گرایش گریز از مرکز در دو سطح تحلیل منطقه ای(واگرایی در اتحادیه اروپا) و دولتی(استقلال خواهی در سطح واحدهای عضو اتحادیه اروپا)به شکل برجسته ای ذهن سیاستمدارن،محققین و صاحبنظران مباحث هویتی را درگیر خود ساخته است.در این مقاله با طرح این پرسش که محرک ها و علل اصلی فعال شدن گسل های هویتی در اروپا چیست؟ ،سعی می شود با مطالعه تطبیقی دو مورد از گرایشات استقلال طلبانی در اسکاتلند و کاتالونیای اسپانیا، با اقتباس از نظریه محاسبه عقلانی، به وارسی این فرضیه پرداخته شود که محدودیت های اقتصادی ناشی از بحران های مالی و اقتصادی در غرب، اصلی ترین علت فعال شدن گسل های هویتی،بسیج قومی وسیاسی شدن تعلقات قوم گرایانه و گرایشات واگرایانه در اروپا است.داده های گردآوری شده از دو مطالعه موردی صورت گرفته موید این نکته کلیدی است که در هر دو منطقه مذکور ، وضعیت و شاخص های اقتصادی نسبت به سایر مناطق هر دو کشور اسپانیا و بریتانیا، از شرایط مطلوب تری برخوردار است . بر این اساس، ظهور تمایلات جدایی طلبی در این مناطق برخلاف آنچه که در بسیاری از نظریات محلل تجزیه طلبی تأکید می شود نه ناشی از فقر و برخورداری کمتر آنها از مناطق دیگر، بلکه بالعکس است.