بررسی تطبیقی حدّ تقوی از رهگذر دیدگاه‌های مفسران ...

Abstract

فرمان پروردگار متعال خطاب به مؤمنان درآیات102 آل‌عمران و 16تغابن رعایت تقواست که در آیه اول با قید "حق تقاته" مطرح‌شده است و در آیه دوم همراه با قید " استطاعت". ناسخ بودن آیه دوم محتمل‌ترین ارتباط برای پاسخ به اختلاف ظاهری این دو آیه است. این نتیجه حاصل تطبیق آرای مفسرین است که در مطالعات پیشین به ذکر ادله و شرح مبسوط ارتباط این آیات پرداخته نشده است. درنتیجه، این موضوع که حکم آیه اول نسخ شده است یا خیر، در این پژوهش محل بحث است. برای دست‌یابی به این تطبیق، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده‌شده و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای بوده است. بر اساس یک فرایند مطالعاتی پیرامون این موضوع در اهم منابع تفسیری شیعه و اهل سنت، مبرهن گشت؛ ازآنجاکه نزاهت آیات قرآن از هرگونه تضاد و تنافی امری محرز است، ارتباطی از نوع نسخ بین آیات مذکور بعید نیست و می‌تواند به‌عنوان یک نظریه‌ مطرح گردد. کلیدواژه‌ها: تقوی، تطبیق، استطاعت، تفسیر، نسخ.