ایران و عربستان سعودی از رقابت تا تنش زدایی: امکان هم افزایی یا تنش مجدد

Abstract

سابقه و هدف: سابقه رقابت و درگیری ایران و عربستان سعودی در 45 سال گذشته حاکی از اختلافات عمیق ایدئولوژیک، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. وقایعی مانند جنگ داخلی در سوریه و یمن، مواضع نامتقارن در قبال شیعیان عراق، بحرین یا شورای همکاری خلیج فارس نشان دهنده اختلافات هولناک بین دو کشور است. با این حال، در اوایل سال 2023، ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک بر اساس احترام متقابل به حاکمیت و عدم مداخله در امور داخلی، با کارگزار چینی به یادداشت تفاهمی دست یافتند. بنابراین امکان هم افزایی بین دو کشور با توجه به سابقه اختلافات دیرینه و ریشه‌دار، هدف این مقاله است.روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی- کتابخانه ای تهیه شده است. چارچوب نظری مقاله مبتنی بر نظریه انتقادی ژئوپلیتیک است.یافته‌ها: یافته‌های مقاله حاکی از آن است که اختلافات بین دو کشور عمیق‌تر و ریشه‌دارتر است که توافق برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک می‌تواند زمینه‌ای برای هم افزایی یا تلاش مشترک بین دو کشور برای حل مسائل منطقه‌ای و جلوگیری از تنش در صورت بروز بحران‌های جدید داخلی یا منطقه‌ای فراهم کند.نتیجه گیری: مبانی سیاست خارجی ایران و عربستان سعودی کاملاً متفاوت است و در صورت بروز بحران های جدید می توان انتظار داشت که آتش اختلافات و رقابت بین دو کشور دوباره شعله ور شود و تنش های جدیدی پدید آید.