بررسی اثرات متقابل کادمیوم و سیلیس بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی توت‌فرنگی رقم ’پاروس‘

Abstract

در این پژوهش، اثرات عنصر سیلیسیم در کاهش تنش ناشی از فلز سنگین کادمیوم در توت‌فرنگی رقم 'پاروس‘ بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل کادمیوم از منبع نیترات‌کادمیوم در سه سطح (صفر، 100 و 200 میکرومولار) و سیلیسیم از منبع اکسیدسیلیسیم در دو سطح (صفر و 20 میلی‌مولار) بود. دو ماه بعد از اعمال تیمارهای کادمیوم و سیلیسیم، برخی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی شامل تعداد برگ، تعداد روندک، ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن تر و خشک شاخساره، نشت یونی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل‌کل، کاروتنوئید و میزان فتوسنتز بوته‌های توت‌فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد با افزایش میزان کادمیوم، تعداد برگ، تعداد روندک، طول شاخساره، سطح برگ، وزن تر و خشک بوته در گیاه توت‌فرنگی کاهش یافت. همچنین کادمیوم سبب افزایش میزان نشت یونی (68/61 %) و کاهش میزان رنگیزه‌های کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل‌کل (به‌ترتیب 6/88، 2/6 و 9/47 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه برگ) و کاروتنوئید (1/75 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه برگ) و به‌دنبال آن موجب کاهش میزان فتوسنتز در گیاه شد. در مقابل استفاده از سیلیسیم موجب بهبود صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاه توت‌فرنگی گردید و تا حد قابل قبولی آثار منفی کادمیوم را در خصوصیات رویشی گیاه کاهش داد.