تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری رهیافت گردشگری هوشمند روستایی (مورد مطالعه: روستاهای هدف گردشگری شرق استان کرمانشاه)

Abstract

گردشگری هوشمند به‌معنای استفاده از فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی برای بهبود تجربۀ گردشگران در مقصدهای گردشگری است. جایگاه گردشگری هوشمند در روستا نقش مهم و حائز اهمیتی دارد. روستاها با استفاده از فناوری‌های هوشمند قادر خواهند بود که تجارت خود را ترویج و سطح زیرساخت‌های گردشگری خود را بهبود دهند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر شکل‌گیری رهیافت گردشگری هوشمند در روستاهای هدف گردشگری شرق استان کرمانشاه است. روش پژوهش بر‌اساس هدف، از نوع کاربردی و بر‌اساس ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات در این پژوهش به روش اسنادی منابع کتابخانه‌ای، مجله‌های علمی و گردآوری میدانی با پرسشنامه جمع‌آوری و سپس اطلاعات لازم در‌زمینۀ گردشگری هوشمند و شاخص‌های آن با استفاده از پیشینه و نیز با‌توجه به شرایط منطقه جمع‌آوری‌ شده است. حجم نمونه‌ در این مطالعه از مجموع 1191 خانوار روستایی با فرمول کوکران و با خطای 065/0 درصد برابر 215 نفر مورد پرسشگری قرار گرفت. برای سنجش گردشگری هوشمند روستایی با‌توجه به نوع داده‌ها از آزمون‌های همبستگی پیرسون، تی تک نمونه‌ای بهره گرفته و در‌ادامه، به‌دلیل سطح‌بندی روستاهای مطالعه‌شده به‌لحاظ دستیابی به گردشگری هوشمند روستایی و با‌توجه به نوع داده‌ها از روش وزن‌دهی CRITIC و رتبه‌بندی COCOSO استفاده‌ شده است. همچنین، در این مطالعه برای تحلیل تأثیر عوامل بررسی‌شده بر گردشگری هوشمند روستایی از روش تحلیل عاملی، برای تحلیل‌های آماری از نرم‌افزار JAMOVI و برای نقشه‌ها از نرم‌افزار GIS استفاده ‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که مفهوم گردشگری هوشمند روستایی نتیجۀ مجموعه‌ای از شاخص‌های اقتصاد هوشمند، حکمرانی هوشمند، زیرساخت هوشمند، مردم هوشمند، اتصال هوشمند و آموزش هوشمند است. نتایج آزمون T تک نمونه‌ای نشان داد که از‌میان شاخص‌های گردشگری هوشمند روستایی، شاخص حکمرانی هوشمند، مردم هوشمند، اقتصاد هوشمند و آموزش هوشمند به‌ترتیب با میانگین 95/3 و 90/3 به‌عنوان مهم‌ترین شاخص‌های گردشگری هوشمند روستایی در روستاهای مطالعه‌شده بوده‌اند.