سناریوهای آینده تأثیر هوش مصنوعی بر حکمرانی ملی و بین المللی در افق 10 ساله

Abstract

تغییر ساخت و چینش نظام بین‌الملل در شرایطی در حال وقوع است که جهان با ظهور و توسعه سریع پدیده شالوده‌شکن هوش مصنوعی روبرو است. هم‌اکنون بشر دوره جدال بین ترس و هیجان را در مواجهه با هوش مصنوعی سپری می‌کند. در چنین شرایطی شکاف عملکردی عجیبی بین شرکت‌ها و حکمرانان دولتی در مدیریت ابعاد مختلف هوش مصنوعی به چشم می‌خورد. درحالی‌که از یک‌سو سرمایه‌گذاران بین‌المللی و شرکت‌های چندملیتی، سرمایه هنگفتی برای رشد و توسعه هوش مصنوعی صرف می‌کنند، از سوی دیگر بسیاری از دولت‌ها سعی در کنترل و کاستن از سرعت رشدش دارند و ظهور و گسترش هوش مصنوعی را به‌مثابه تهدیدی می‌نگرند که می‌تواند تمام قلمرو تحت کنترل انسان را به چالش کشد. نظر به گستردگی آثار هوش مصنوعی بر ساختار و شیوه حکمرانی در سطح جهانی، در این مقاله سعی شده با سناریوپردازی با الگوی جی‌بی‌اِن ، به این پرسش‌ پاسخ داده شود که پیشرفت هوش مصنوعی چه اثری بر آینده حکمرانی ملی و بین‌المللی در افق 10 ساله خواهد داشت؟ روش گردآوری داده‌ها در این پژوهش بهره‌گیری از اسناد علمی معتبر و همچنین مصاحبه با متخصصان و برگزاری هم‌اندیشی خبرگانی است. یافته‌های پژوهش گویای آن هستند که در آینده نه‌چندان دور، اَبَررایانه‌های مجهز به هوش مصنوعی قادر هستند با تسلط همه‌جانبه بر انبوه داده‌های جامعه و دست‌کاری عمیق شناختی، وابستگی شدیدی را در بشر نسبت به خود ایجاد کنند و به سطحی شگفت‌انگیز از توانایی نقش‌آفرینی در امر حکمرانی برسند و او را با 4 سناریوی استعمار فراهوشمند، تفکیک تمدن‌ها، استبداد دیجیتال و برخورد تمدن‌ها مواجه سازند که آمادگی برای مواجهه با آن‌ها نیازمند ملاحظات راهبردی خاصی است که باید در سیاست‌ها و برنامه‌های ملی نمود یابند.