اثر کودهای زیستی و شیمیایی بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد کلزا (Brassica napus L.)

Abstract

مقدمه و هدف: استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی منجر به آسیب‌های زیست‌محیطی گوناگونی می‌گردد. نیتروژن در تشکیل اسیدهای آمینه، پروتئین‌ها، اسیدهای نوکلئیک، آنزیم‌ها، کلروفیل، ویتامین‌ها، نقش دارد. کاربرد کودهای زیستی یکی از روش‌های مهم در راستای کاهش استفاده از کودهای شیمیایی می‌باشد. کلزا یکی از گیاهان زراعی خانواده براسیکاسه می‌باشد که از منابع مهم تولید روغن نباتی جهان به شمار می‌رود. به دلیل وابستگی کشور به روغن خوراکی وارداتی و نیز اهمیت استفاده از کودهای زیستی سبب گردید تا این پژوهش با هدف بررسی اثرات کودهای زیستی و کود نیتروژنه بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد روغن کلزا اجرا گردد.مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کود شیمیایی در سه سطح (عدم مصرف کود و مصرف 125 و 250 کیلوگرم در هکتار نیتروژن) و کودهای زیستی در چهار سطح (عدم کاربرد کود زیستی ، کاربرد ازتوبارور 1، فسفوبارور 2 و ازتوبارور 1 + فسفوبارور 2) بودند. یافته‌ها: کاربرد سطوح مختلف کود نیتروژنه سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد کلزا گردید. مصرف کودهای زیستی موجب بهبود وزن خشک بوته، درصد و عملکرد روغن گردید، بیش-ترین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه از ترکیب تیماری کاربرد توأم کودهای زیستی به همراه استفاده از 250 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به دست آمد. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، کاربرد توأم کودهای زیستی ازتوبارور 1 و فسفوبارور 2 در تلفیق با کود نیتروژنه می‌تواند برای سودمندی تولید گیاه کلزا در مزارع توصیه شود.