واکاوی راهکارهای مقابله با پدیده نفاق در الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه

Abstract

حضرت علی (ع) در لابلای برخی سخنانش پدیده نفاق را که جامعه آن حضرت به شدت گرفتار آن بود، بیان فرموده اند. ایشان تمام گرفتاری خود را در مواجهه با کارگزاران و خواص و مردم، منافق می‌داند.یکی از موانع اصلی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی وجود منافقین در تصمیم سازی های کشور بوده اند.هدف از انجام این پژوهش پاسخ به این پرسش است که راهکارهای مقابله با پدیده نفاق در الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی با تاکید بر آموزه های نهج البلاغه چیست؟ پژوهشگران با استفاده از روش تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA ،داده های حاصل از بیانات امام علی(ع) در نهج البلاغه را مفهوم سازی کرده اند و بر اساس این مفاهیم، مضامین اولیه شامل تفوق، امتیاز خاص، برتری بی جا، حق کشی ، هوشیاری، بینش، آگاهی ،گمان، تردید، ممانعت از پیشرفت کار و اخلال گری احصاء گردید.سپس مضامین سازمان دهنده شامل برتری جویی،حق ویژه، فرق قائل شدن، غرض ورزی،روشن بینی،دور اندیشی، دانایی،مشتبه سازی، دودلی،اختلال و اشکال تراشی به دست آمد. در نهایت،با ترکیب و ادغام مضامین فراگیر نزدیک به هم پنج راهکار پیشگیری از طبقه گرایی ، مبارزه با امتیازخواهی، بصیرت افزایی ،مقابله با شبهه افکنی ، جلوگیری از کارشکنی و خیانت استخراج گردید.