امکان‌سنجی برآورد درصد سنگفرش بیابان با استفاده از شاخص‌های تبدیل تسلدکپ مستخرج از تصاویر لندست 8

Abstract

سنگفرش بیابان به‌­عنوان یکی از ناهموارهای مناطق بیابانی می‌­باشد که از جنبه­‌های مختلفی همچون توزیع مکانی شار گرمایی سطح زمین و مقاومت خاک سطحی در برابر فرسایش بادی اهمیت دارد. در پژوهش حاضر، درصد پوشش سنگی با روش پلات­‌گذاری میدانی اندازه­‌گیری شد. سپس تصویر سنجنده OLI ماهواره لندست8 هم‌زمان با تاریخ نمونه‌­برداری، دریافت شد. در مرحلۀ پردازش تصاویر با بهره‌­گیری از باندهای روشنایی، سبزینگی، رطوبت، چهارم، پنجم و ششم بر اساس ضرایب استاندارد تبدیل تسلدکپ (TCT) انجام ­شد. همبستگی آماری بین مقدار درصد پوشش سنگفرش زمینی و باندهای TCT با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد. برای تعیین متغیرهای مناسب برای تهیۀ مدل برآورد مقدار کمی سنگفرش از روش تحلیل عاملی استفاده شد و با ارتباط بین باندهای حاصل از تبدیل تسلدکپ و نقاط برداشت زمینی نقشۀ مقدار پوشش سنگفرش بیابان تهیه شد. نتایج همبستگی آماری بین مقادیر درصد سنگفرش و شش مؤلفۀ TCT به روش پیرسون، همبستگی معنی­‌داری در سطح یک درصد بین مؤلفه‌های درخشندگی، سبزینگی، تبدیل تسلدکپ 5 با درصد پوشش سنگفرش محاسبه شد. به‌طوری‌که بیشترین ضریب همبستگی بین درصد پوشش سنگفرش و مؤلفه‌های درخشندگی و تبدیل تسلدکپ 5 به ترتیب 0.64 و 0.62 و کمترین آن مربوط با مؤلفۀ رطوبت به مقدار 0.02 برآورد شد. با توجه به خوارزمیک (الگوریتم) تجزیۀ مؤلفه اصلی، خروجی داده­‌های ورودی، شاخص‌­های سبزینگی و روشنایی تشخیص داده شد. سپس، با استفاده از روش رگرسیون گام ­به ­گام ارتباط آنها با سنگفرش بیابان بررسی شد. مدل انتخابی، رابطۀ بین مقدار سنگفرش بیابان با متغیرهای سبزینگی و روشنایی را با ضریب همبستگی 0.61 و خطای استاندارد 23.2 نشان می‌­دهد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که امکان­ برآورد درصد سنگفرش بیابان با استفاده از شاخص­‌های تبدیل تسلدکپ مستخرج از تصاویر لندست 8 وجود دارد.