تعیین نقش حکمروایی مطلوب در ارتقاء عدالت محیط‌زیستی شهرهای ساحلی صنعتی - مطالعه موردی: شهرهای ساحلی عسلویه و ماهشهر

Abstract

نقش کارکردی و اقتصادی- سیاسی شهرهای ساحلی سبب شده است تا گروه‌های مختلف باهدف دستیابی به خدمات اکوسیستمی موجود باهم رقابت کنند که این امر درنهایت موجب تهدید روزافزون پایداری سواحل به‌ویژه در بعد محیط‌زیستی شده است. از طرفی، حکمروایی مطلوب شهری به‌عنوان الگوی کارآمد به دنبال کاهش تضاد منافع بین بخشی و ایجاد زمینه مشارکت حداکثری گروه‌ها در مدیریت و راهبری شهرها است. از این رو اصلاح الگوی حکمرانی فعلی شهرهای ساحلی صنعتی به سمت حکمروایی مطلوب ضروری است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط‌زیستی در شهرهای ساحلی با نقش میانجی سرمایه اجتماعی است که با رویکرد کمی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و مدیران فعال در شهرهای ساحلی صنعتی عسلویه و ماهشهر است. حجم نمونه بر اساس حداقل سطح معنی‌داری 0.05 برابر 250 نفر است. به ‌منظور تجزیه‌ وتحلیل داده‌ ها از روش معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای SPSS26 و SmartPLS4 استفاده‌ شده است. بر اساس نتایج ضریب تأثیر بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط ‌زیستی و همچنین ضریب تأثیر بین حکمروایی و سرمایه اجتماعی به ترتیب برابر 0.683 و 0.769 است که مقادیر آن‌ها معنی‌دار و قوی است. همچنین نتایج نشان می‌دهد ضریب تأثیر سرمایه اجتماعی عدالت محیط‌زیستی معنی‌دار است و ازاین‌رو نقش میانجیگری آن در رابطه بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط‌زیستی تائید می‌شود. بر اساس نتایج می‌توان اذعان داشت که پیاده‌سازی زمینه الگوی حکمروایی مطلوب و ارتقاء سرمایه اجتماعی می‌تواند به بهبود عدالت محیط‌زیستی در شهرهای ساحلی صنعتی موردمطالعه منجر شود. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود شاخص‌های حکمروایی مطلوب نظیر مشارکت، شفافیت،‌ اثربخشی و کارایی، بیش‌ازپیش در فرآیندهای برنامه‌ریزی و اجرا موردتوجه قرار گیرند.