تعیین زمان کاشت و میزان بذر کلزای بهاره (.Brassica napus L) در دشت تبریز

Abstract

پژوهش با هدف تعیین مناسب­ترین زمان کاشت، میزان بذر مصرفی در هکتار، ارزیابی عملکرد دانه و روغن و میزان کلروفیل برگ کلزای بهاره در دشت تبریز طی سال 1397 در ایستگاه خسروشاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی اجرا گردید. آزمایش به‌صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار پیاده شد. عوامل مورد آزمون شامل زمان کاشت به‌عنوان فاکتور اصلی با سه سطح: 10،20 و30 فروردین ماه و فاکتور فرعی میزان بذر با چهار سطح 4، 6، 8 و10 کیلوگرم در هکتار بودند. آزمایش روی RGS003 به­عنوان ژنوتیپ سازگار و پرمحصول انجام شد. نتایج نشان دادند که بیشترین درصد پوشش سبز مزرعه، شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، تعداد خورجین دربوته، وزن هزار دانه، درصد روغن دانه و درنهایت عملکرد دانه و روغن از تاریخ کاشت10 فروردین ماه به­دست آمد. گیاهان حاصل از تاریخ کاشت 10 فروردین ماه با داشتن فرصت کافی برای سبز شدن و رشد، با حداکثر استفاده از عوامل محیطی، به عملکرد دانه و روغن بالاتری دست یافتند. همبستگی مثبت و معنی­داری بین شاخص­های درصد پوشش سبز مزرعه، کلروفیل برگ و ارتفاع بوته با همدیگر و با اجزای عملکرد (به غیر از تعداد دانه در خورجین) و عملکرد دانه و روغن دیده شد. این شاخص­ها در تعیین عملکرد دانه نقش برجسته­ای داشتند. در­نهایت بیشترین عملکرد دانه و روغن به­ترتیب با مقادیر1673 و 694 کیلوگرم در هکتار از زمان کاشت 10 فروردین ماه و میزان بذر6 کیلوگرم در هکتار برای کلزای بهاره RGS003 در دشت تبریز به­دست آمد.