آنالیز رشد گندم (.Triticum aestivum L)در شرایط تغییر اقلیم استان فارس با استفاده از مدل‌های مکانیستیک

Abstract

این تحقیق در سه شهرستان اقلید، شیراز و لار که به ترتیب با آب و هوای سرد، معتدل و گرم و خشک هستند صورت گرفت. بدین منظور از مدل گردش عمومی HadCM3 تحت سه سناریوی انتشار A₂، B₁ و A₁B طی سه دوره اقلیمی آینده (30-2011، 65-2045 و 99-2080) استفاده شد. همچنین از مدل APSIM به منظور شبیه‌سازی رشد و عملکرد گندم استفاده شد. نتایج نشان داد که در دوره آینده بیوماس، عملکرد دانه و شاخص برداشت در مناطق و سناریو‌های مختلف انتشار با افزایش غلظت دی‌اکسید کربن (531 پی­پی­ام، متوسط تمامی سناریوها و دوره ها) و دما، روندی صعودی خواهند داشت به طوری که دوره 99-2080 تحت سناریوی A₂ در شهرستان اقلید با بیوماس و عملکرد دانه به ترتیب حدود 2786 و 2/1051 گرم بر متر مربع بیشترین مقدار را خواهند داشت. همچنین در دوره آینده میزان فتوسنتز با افزایش غلظت دی‌اکسید کربن افزایش می‌یابد بنابراین سطح برگ و دوام آن نسبت به دوره پایه روند صعودی خواهد داشت. چنانچه دوره 99-2080 به طور متوسط 23/23 درصد و دوره 30-2011 به طور متوسط با 83/10 درصد بترتیب بیشترین و کمترین افزایش سطح برگ را در شهرستان‌ها و سناریو‌های انتشار خواهند داشت. در دوره‌های اقلیمی آینده تحت سناریو‌های مختلف انتشار میزان سرعت رشد و سرعت رشد نسبی با افزایش فتوسنتز و بیوماس افزایش پیدا کرد. همچنین با افزایش غلظت دی‌اکسید کربن سرعت جذب خالص نیز افزایش می‌یابد که دوره 30-2011 کمترین و دوره 99-2080 بیشترین سرعت جذب را بین دوره‌های اقلیمی آینده خواهند داشت.