بهبود کمی و کیفی علوفه در کشت مخلوط ذرت - لگوم با کاربرد کود زیستی نیتروکسین در کشت دوم

Abstract

به­منظور بررسی کمیت و کیفیت علوفه در چند کشتی ذرت (<em>Zea mays</em> L.) با ماشک گل خوشه­ای (<em>Vicia villosa</em>)، شبدر (<em>Trifolium alexanderinum</em> L.)، اسپرس (<em>Onobrychis vicifolia</em>) و خلر (<em>Lathyrus sativus</em>)، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 14 تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال زراعی 1394 اجرا گردید. تیمارها شامل کشت­های خالص ذرت هیبرید 704، ماشک گل خوشه‌ای، خلر، اسپرس، شبدر برسیم و کشت مخلوط ذرت با هر یک از لگوم‌ها در حالت تلقیح و عدم تلقیح با کود بیولوژیک نیتروکسین بود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد کل علوفه خشک به تیمار ذرت تلقیح شده با نیتروکسین+ ماشک و کمترین میزان آن نیز به کشت خالص اسپرس تعلق داشت. همچنین، بیشترین میزان پروتئین خام (5/277 گرم در کیلوگرم ماده خشک) به تیمار کشت خالص ماشک و کمترین میزان آن (60/60 گرم در کیلوگرم ماده خشک) به ذرت خالص بدون تلقیح مربوط بود. علاوه بر این بیشترین میزان دیواره سلولی (NDF) و دیواره سلولی بدون همی‌سلولز (ADF) به کشت خالص ذرت (عدم تلقیح) و کمترین میزان آنها در کشت خالص ماشک و کشت مخلوط ذرت تلقیح شده با نیتروکسین+ ماشک مشاهده شد. بیشترین مقادیر ماده خشک مصرفی (DMI)، ماده خشک قابل هضم (DDM)، ارزش نسبی تغذیه‌ای (RFV)، انرژی ویژه شیردهی (NE_L) و کل مواد مغذی قابل هضم (TDN) در کشت خالص ماشک گل خوشه‌ای بدست آمد. همچنین در بین تیمارهای مخلوط بیشترین مقادیر پروتئین خام، خاکستر، DMI، DDM، RFV و NE_L در ذرت تلقیح شده با نیتروکسین+ ماشک بدست آمد. بطور کلی نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که اثر ماشک گل خوشه‌ای در کشت مخلوط با ذرت بر عملکرد کمی و کیفی علوفه تولید شده بیشتر از سایر لگوم­ها بود.