میزان موفقیت جنگل‌کاری‌های سنواتی ناحیه رویشی هیرکانی در محدوده شرق گیلان

Abstract

به‌منظور تهیه نقشه محدوده‌های جنگل‌کاری و استفاده از نقشه‌های تولید شده به‌عنوان اطلاعات مبنا برای پایش و ارزیابی تغییرات سطح جنگل‌کاری‌ها در دوره‌های کوتاه‌مدت در آینده و ایجاد بانک اطلاعاتی به‌هنگام و دقیق از وضعیت جنگل‌کاری‌ها، اجرای پایش جنگل‌کاری‌های شرق استان گیلان انجام گرفت. بر‌ این‌ اساس، تعیین و پراکنش سطح محدوده‌های جنگل‌کاری شهرستان‌های شرق استان گیلان با استفاده از انجام عملیات زمینی، سیستم مختصات جغرافیایی و تصاویر ماهواره‌ای گوگل و تعیین نوع گونه‌های کاشته شده و دلایل موفقیت و شکست طرح‌های اجرا‌شده، در دستور کار قرار گرفت. بر اساس یافته‌های این پژوهش، در مجموع 1859 قطعه جنگل‌کاری در این شهرستان‌ها شناسایی شد که مساحت کل این قطعات با استفاده از روش آماربرداری صددرصد و کنترل زمینی به‌میزان 16735/2 هکتار به‌دست آمد. بیشترین تعداد قطعات جنگل‌کاری مربوط به شهرستان رشت (599 قطعه)، بیشترین سطح جنگل‌کاری‌ شده مربوط به شهرستان رودبار (5150/44 هکتار) با گونه‌های افراپلت (.Acer velutinum Boiss)، ون (.Fraxinus excelsior L)، کاج سیاه (Pinus nigra J.F.Arnold)، زربین (Cupressus sempervirens var. horizantalis) و بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.) و بیشترین درصد تخصیص سرزمین به جنگل‌کاری مربوط به شهرستان آستانه اشرفیه (5/91) بود. به‌طور کلی، حدود 2/51 درصد از سطح کل شهرستان‌ها به جنگل‌کاری اختصاص دارد. سطح کل پارک‌های جنگلی نیز به مساحت 9674/35 هکتار به‌دست آمد. تمامی جنگل‌کاری‌های انجام شده در شهرستان رشت به­ دلیل انجام عملیات مراقبتی، محصورسازی و داشتن قرقبان دائم، موفق بود. عدم نظارت کافی، عدم انجام برخی تعهدات پیمانکار در نگهداری و حفظ نهال‌ها و حصارکشی، حضور دام، وقوع آتش‌سوزی و فاصله زیاد تا جاده و مسیر طولانی پیاده‌روی برخی از عوامل مؤثر بر شکست برنامه‌های جنگل‌کاری در برخی از عرصه‌های ناموفق در شرق استان گیلان می‌باشد.