مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تنوع گونه ای درختی در جنگل های هیرکانی چیست؟ هوش مصنوعی پاسخ می‌‌دهد

Abstract

حفظ تنوع زیستی و غنای گونه ­ای درختی در جنگل­های هیرکانی یکی از مهمترین وظایف مدیران و جنگلبانان است. عوامل زیادی بر تنوع گونه‌ای این جنگل‌ها اثرگذارند که از آن جمله می‌توان به عوامل توپوگرافی یعنی ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت دامنه اشاره کرد. از آنجا که پیدایش و پراکنش جوامع جنگلی نتیجه ارتباط متقابل بین عناصر زیستی و عوامل محیطی فیزیکی است، در نتیجه بررسی این عوامل از اهمیت زیادی برخوردار است. امروزه استفاده از روش­های کلاسیک رگرسیونی و روش­های نوین هوش مصنوعی به ­علت مزایای زیاد، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این نوشتار، معرفی مهمترین عامل­های تأثیر­گذار بر تنوع گونه ­ای درختی در جنگل­های هیرکانی به کمک مدل­های هوش مصنوعی است. ترکیبی از روش­های ناپارامتریک شامل، جنگل تصادفی (RF) و ماشین بردار تصمیم­ گیری (SVM) و مدل­های رگرسیون خطی برای مدل­سازی و بررسی رابطه بین تنوع درخت و عوامل زنده و غیرزنده مورد استفاده قرار گرفت. متغیرهای زنده و غیرزنده به ­ترتیب شامل تعداد درختان در هکتار، قطر برابر سینه، سطح مقطع برابر سینه قطورترین درختان (BAL)، شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا بود. نتایج حاصل از مدل­سازی یادگیری ماشین نشان داد که ارتفاع از سطح دریا و عامل رقابت مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تنوع زیستی درختی در جنگل­های هیرکانی می­ باشند. به­ علت پیچیدگی­ ها و ناشناخته بودن عوامل تأثیر­گذار بر تنوع ­زیستی در جنگل، امروزه استفاده هرچه بیشتر از روش­های هوش مصنوعی پیشنهاد و توصیه می­ گردد. با شناخت عوامل تأثیر­گذار می ­توان با مدیریت این عوامل و عملیات پرورشی، به حفظ و احیاء جنگل­ها کمک کرد. یکی از مهمترین عوامل تأثیر­گذار بر تنوع زیستی با کمک مدل­های هوش مصنوعی، عامل رقابت است که ناشی از تأثیر درختان قطور در جنگل است و با مدیریت این درختان قطور می ­توان رقابت در جنگل را به نفع گونه­ های نخبه مدیریت کرد.