بررسی برخی صفات زراعی ذرت (Zea mays L.) متاثر از شکل‌های آهن در خاک‌های استان آذربایجان شرقی

Abstract

آهن یکی از مهم­ترین عناصر کم مصرف برای گیاهان است و قابلیت دسترسی آن در خاک­های آهکی کم می­باشد. قابلیت دسترسی آهن برای گیاه به توزیع نسبی شکل‌های مختلف شیمیایی آن در خاک بستگی دارد که البته تابعی از ویژگی‌های خاک است. در این پژوهش گلخانه‌ای به منظور جزءبندی آهن کل به شکل‌های مختلف آهن به روش عصاره‌گیری دنباله‌ای از 21 نمونه خاک با ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی متنوع، استفاده شد. بر طبق نتایج حاصله غلظت شکل­های مختلف آهن به‌ترتیب آهن باقی­مانده (Fe-Res) > آهن پیوسته به اکسیدهای آهن بلوری (Fe-CFeOX) > آهن پیوسته به اکسیدهای آهن بی شکل (Fe-AFeOX) > آهن پیوسته به اکسیدهای منگنز (Fe-MnOX) > آهن پیوسته به مواد آلی (Fe-OM) > آهن تبادلی (Fe-Ex) ≥ آهن کربناتی (Fe-Car) بود. شکل­های Fe-Ex، Fe-OM، Fe-CFeOX، Fe-AFeOX، Fe-Res و آهن قابل جذب (Fe-DTPA) رابطه معنی داری با ماده خشک بخش هوایی و ریشه ذرت، آهن فعال، شاخص کلروفیل­ و جذب آهن توسط بخش هوایی ذرت داشتند. مطالعات همبستگی نشان داد که شکل تبادلی آهن، پیوسته به اکسیدهای آهن بی­شکل و آهن باقی­مانده رابطه معنی داری با تمام صفات زراعی اندازه‌گیری شده در بخش هوایی ذرت داشتند که این امر نشان می­دهد احتمالاً این شکل­ها منبع آهن قابل جذب ذرت در خاک­های مورد مطالعه در شرایط گلخانه­ای بودند.