بررسی عملکرد ارقام جدید پنبه تحت تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته

Abstract

سابقه و هدف: عوامل و فاکتورهای زیادی منجر به کاهش عملکرد گیاه پنبه در طول دوره رشد آن می‌گردند. از جمله این عوامل می‌توان به مواجه شدن مراحل حساس رشد گیاه پنبه همچون شروع دوره غنچه دهی، گلدهی و قوزه‌بندی با شرایط سخت محیطی از قبیل خشکی و رطوبت نسبی کم در خاک و هوا، درجه حرارت‌های بالا و یا پایین اشاره کرد. یکی از روش­های مدیریت زراعی به منظور کاهش اثرات تنش گرمایی بر ریزش اندام­های بارده استفاده از ارقام مختلف، تاریخ کاشت و تراکم بوته میباشد. استفاده از ارقام مناسب، تاریخ کاشت و تراکم بوته مناسب توانایی کاهش و تخفیف تنش و بهبود عملکرد وش را دارا می‌باشد. این تحقیق اثرات ارقام، تاریخ کاشت و تراکم‌های مختلف بوته بر عملکرد و اجزاء عملکرد را مورد بررسی قرار می‌دهد. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در ارقام جدید پنبه آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد از سال1398 به مدت دو سال اجرا شد. در این پژوهش فاکتور اصلی شامل تاریخ کاشت : 1- کشت اول (در اردیبهشت‌‌ ‌ماه) 2- کشت دوم (کشت پس از گندم)، فاکتور فرعی به صورت فاکتوریل شامل ارقام ا- حکمت 2- لطیف 3-شایان 4- ژنوتیپ SNK847 با سه فاصله بین بوته 10، 20 و 30 سانتی­متر در نظر گرفته شد. کشت بر اساس فاصله بین ردیف 80 سانتی­متر و مصرف 40 کیلوگرم بذر در هکتار انجام شد. عملیات تنک کاری یک هفته پس از سبز شدن مطابق تیمار فاصله بین بوته انجام شد. یافته‌ها: اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم، فواصل مختلف بین بوته برمیانگین عملکرد وش کل بسیار معنی­دار بود. میانگین عملکرد وش کل ژنوتیپ SNK847 در تاریخ کاشت اول و دوم به ترتیب 2601 و 1734 کیلوگرم در هکتار بود که نسبت به سایر تیمارها از برتری معنی­دار برخوردار بود. تراکم بوته بیشتر در واحد سطح باعث جبران کندی رشد اول فصل و رسیدن کنوپی گیاهی به حد مطلوب مقارن با دریافت حداکثر تابش خورشیدی، تولید اسمیلات و اندام زایشی بیشتر می‌گردد و از این جهت تیمار فاصله بوته 10 سانتی­متر با تولید 2011 کیلوگرم در هکتار از برتری معنی­دار نسبت به سایر تیمارها برخوردار بود. نتیجه‌گیری: بر اساس بررسی­های به‌عمل آمده ژنوتیپ SNK847 و فاصله بین بوته 10 سانتی­متر در هر دو تاریخ کشت قابل توصیه می‌باشد.