پاسخ‌های تغذیه‌ای و فیزیولوژیکی نارنگی انشو با پایه گوتو (Citrus aurantium L. var. Gou Tou) به خاک‌های آهکی

Abstract

پایه گوتو (Citrus aurantium L. var. Gou Tou)، به عنوان یکی از پایه­های متحمل به آهک خاک در مرکبات گزارش شده است. هدف این پژوهش ارزیابی روند رشد و تحمل پایه گوتو به خاک‌های آهکی شرق مازندران بود. به این منظور، آزمایشی به مدت دو سال درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در هفت خاک با دامنه کربنات کلسیم معادل از 2% تا 45% انجام شد. پاسخ‌های گیاهی شامل روند رشد رویشی، وزن خشک، شاخص‌ درجه زردی، کلروفیل، شاخص فلورسنس کلروفیل، غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه بود. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن خشک اندام هوایی از خاک­های رسی با آهک کل بیشتر از 30% به دست آمد. درجه زردی برگ نهال­ها در خاک­های مختلف، تفاوت معنی­داری با هم داشت و این تفاوت بیشتر ناشی از کمبود منگنز در برگ بود. میانگین غلظت آهن کل در ریشه‌ها، 4/19 برابر میانگین غلظت آن در برگ‌ها بود که تجمع و رسوب آهن در ریشه‌ها را نشان می­داد. هر چند مقدار منگنز قابل استفاده خاک در بیشتر خاک‌ها برای درختان مرکبات بیش از حد مطلوب بود، اما میانگین غلظت منگنز برگ نهال­ها در بیشتر خاک‌ها کمتر از حد کفایت بود. میانگین غلظت منگنز در ریشه نهال­ها حدود شش برابر میانگین غلظت آن در برگ بود. به طور کلی منیزیم و گوگرد به ترتیب بیشترین وکمترین راندمان انتقال از ریشه به اندام هوایی را داشتند و آهن فعال و آهن کل به ترتیب دارای بیشترین و کمترین راندمان انتقال بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که شاخص زرد برگی نهال­های انشو با پایه گوتو در خاک­های مختلف تفاوت معنی­داری با هم داشت و پایه گوتو نسبتا متحمل به آهک خاک بود. بنابراین، پایه گوتو نمی­تواند جایگزین مناسبی برای پایه نارنج در خاک­های با آهک خیلی زیاد باشد.