به‌گزینی کلون‌های متحمل به سرما در تعدادی از ارقام انگور دانه دار ایرانی

Abstract

ایران یکی از مراکز تنوع غنی ژرم­پلاسم انگور می باشد. لذا از سرمای شدید زمستان سال 1386 (به عنوان تیمار طبیعی) به همراه سرمای مصنوعی جهت شناسایی کلون‌های متحمل به سرما در تعدادی از ارقام انگور دانه­دار ایران استفاده شد. بدین منظور، باغاتی در مناطق پر خطر از نظر سرما و یخ‌زدگی (بر طبق آمار اقلیمی) شناسایی و بوته­های آن بررسی شدند. در هر بوته چهار شاخه یک ساله انتخاب و پس از بروز تیمارهای سرمایی (طبیعی یا مصنوعی) تعداد جوانه های سالم و آسیب دیده شمارش شد. سپس تجزیه آماری و کلاستربندی انجام گردید. آمار توصیفی (ضریب تغییرات فنوتیپی صفات) داده‌های حاصل از ارزیابی کلون‌ها محاسبه گردید. با استفاده از ضریب همبستگی (پیرسون)، رابطه دو طرفه بین صفات، اندازه‌گیری شد و صفات با راندمان بالا مشخص گردید. تکنیک تجزیه رگرسیون «بک وارد» برای تخمین درصد سرمازدگی بر اساس صفات مورد ارزیابی بکار گرفته شد. بر اساس تقسیم بندی ارقام و کلون‌های در 4 گروه (از حساس تا کاملاً متحمل)، ارقام فخری و ریش بابا در گروه متحمل و ارقام صاحبی و شاهانی در گروه نیمه متحمل تا نیمه حساس به سرمای زمستانه قرار گرفتند.