ارزیابی دلالت واژۀ «لعن» بر تحریم

Abstract

در روایات فراوانی، از واژۀ «لعن» دربارۀ بعضی از کارها استفاده شده است. اندیشمندان فقه و اصول در دلالت این واژه بر حرمت بر سه باورند: اشتراک معنوی لعن میان حرمت و کراهت، تفصیل میان اِخبار از لعن و انشای لعن و ظهور لعن در حرمت. در مقالۀ حاضر، دیدگاه اشتراک معنوی و دیدگاه تفصیل مورد مناقشه قرار می‌گیرد و با توجه به معنای لغوی لعن، موارد استعمال آن در قرآن و روایات و اینکه روایات مشتمل بر لعن در کلمات فقها به عنوان دلایل حرمت ذکر شده‌اند دیدگاه سوم پذیرفته شده است. به طور کلی، با بررسی آثار متقدمان آشکار می‌شود که ظهور لعن در حرمت نزد آنان از مسلّمات بوده و در موارد زیادی با استناد به روایات لعن، فتوا به حرمت داده‌اند و تشکیک در دلالت لعن بر حرمت معمولاً در آثار متأخران، پس از شیخ انصاری آغاز شده است.