فون خزندگان منطقه حفاظت شده جنگل خواجه و بررسی میزان تشابه آن با مناطق فیزیوجئوگرافیک سوسماران ایران

Abstract

زیستگاه‌های خزندگان در بسیاری از مناطق ایران در حال تخریب و نابودی است؛ بنابراین مناطق حفاظت شده به عنوان آخرین پناهگاه‌های این موجودات محسوب می‌شوند. بنابراین ضروری است فون خزندگان مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست مطالعه و معرفی شوند و تدابیری برای حفاظت از آنها اتخاذ گردد. منطقه حفاظت شده جنگل خواجه با وسعتی معادل ۳۷۵۵۲ هکتار در ۷۰ کیلومتری شهر سرخس قرار گرفته است، منطقه جنگل خواجه یکی از مناطق مهم حفاظت شده استان خراسان رضوی است. در مطالعه‌ای که طی سال‌های 1388 تا 1392 با روش پیمایشی در مورد خزندگان این منطقه انجام شد، خزندگان آن جمع‌آوری و شناسایی شد. نتایج نشان داد که: ۱۹ گونه خزنده شامل 11 گونه سوسمار از 5 خانواده (Ablepharus pannonicus، Cyrtopodion scabrum، Eremias persica، Eremias velox، Mesalina watsonana، Paralaudakia erythrogastra، Pseudopus apodus، Teuniodactylus caspius، Trachylepis aurata، Trapelus agilis و Varanus griseus) 7 گونه مار از 4 خانواده (Hemorrhois ravergieri، Macrovipera lebetina، Malpolon insignitus، Naja oxiana، Platyceps rhodorachis، Psammophis schokari و Typhlops vermicularis) و یک گونه لاک‌پشت (Testudo horsfieldii) در منطقه زیست می‌نمایند. مقایسه فون سوسماران جنگل خواجه با سایر مناطق پراکنش آنها در ایران با استفاده از ضریب تشابه جاکارد نشان داد که منطقه جنگل خواجه بیشترین میزان تشابه گونه‌ای را با کپه‌داغ و پس از آن با منطقه سیستان دارد.