مقایسة منبع پایش (کنترل) و عواطف مثبت و منفی با رفتارهای پرخطر رانندگان متخلف و رانندگان فاقد تخلف در تهران

Abstract

هدف از این پژوهش، مقایسة منبع پایش (کنترل) و عواطف مثبت و منفی در رفتارهای پرخطر رانندگان متخلف و رانندگان فاقد تخلف در شهر تهران بوده است. جامعة آماری پژوهش شامل کلیة رانندگان متخلف به جرایم راهنمایی و رانندگی منطقه یک شهر تهران میباشد که برای رسیدگی به تخلفهای خود به ادراة «رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم» مراجعه کردهاند و حداقل دارای 30 نمرة منفی میباشند، همچنین از رانندگان خودروهای مستقر در آژانسها که فاقد تخلف به جرایم راهنمایی و رانندگی میباشند بهعنوان بررسی گروه دوم استفاده شده است. نمونة مورد مطالعه، شامل 110 نفر راننده (55 رانندة متخلف و 55 رانندة فاقد تخلف) بوده است که به روش نمونهگیری در دسترس برای گروه متخلف و نمونة تصادفی برای افراد غیر متخلف از طریق ادارة رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم و آژانسهای کرایة خودرو (اتومبیل) در شهر تهران انتخاب شدند. ابزارهای اندازهگیری متغیرها شامل پرسشنامههای رفتار رانندگی منچستر، پرسشنامة عاطفة مثبت و منفی و پرسشنامة منبع کنترل (پایش) راتر بود. نتایج نشان دادند که در زیر مقیاس تخلف عمدی و غیر عمدی از رفتارهای پرخطر افراد متخلف میانگین بالاتری را نسبت به افراد غیر متخلف دارند، ولی در منبع پایش و زیر مقیاسهای لغزش و اشتباهها تفاوت معنادار بین افراد متخلف و غیر متخلف وجود نداشت. همچنین، در عواطف مثبت افراد متخلف، میانگین پایینتری نسبت به افراد غیر متخلف دیده شد. در ادامه مشاهده گردید که متغیرهای منبع پایش و عواطف منفی در رفتارهای پرخطر رانندگان متخلف نقش دارند و میتوانند این قبیل رفتارها را پیشبینی کنند؛ به این ترتیب، هر چه فرد عواطف منفی کمتر و منبع پایش قویتر داشته باشند، رفتار پرخطر کمتری را از خود بروز میدهد و در نهایت مشاهده شد که رانندگان متخلف بیشتر از رانندگان فاقد تخلف از خود رفتارهای پرخطر رانندگی را بروز میدهند.