ارتباط ارزشی ارزش منصفانه سبد سرمایه‌گذاری‌های سریع‌المعامله در شرکت‌های سرمایه‌گذاری

Abstract

علیرغم بازنگری در استاندارد حسابداری شماره 15 ایران و نیز الزامی شدن استاندارد شماره 42، اندازه گیری ارزش منصفانه، از ابتدای سال 1400، سرمایه‌گذاری‌های سریع‌المعامله در صورت‌های مالی عموماً به اقل بهای تمام‌شده و خالص ارزش فروش شناسایی می‌شوند. شرکت های سرمایه گذاری طبق الزامات افشای سازمان بورس و اوراق بهادار موظفند ارزش روز سرمایه گذاری ها را در مقاطع زمانی ماهانه در سایت کدال بارگذاری و افشا کنند. هدف این پژوهش بررسی سنجه اندازه‌گیری مناسب برای این قلم مهم از دارایی‌ها در شرکت‌های سرمایه‌گذاری است. به عبارت دیگر به مقایسه رویه فعلی افشا ارزش منصفانه در یادداشت های صورت های مالی و کدال در مقابل شناخت آن می پردازد. این پژوهش بر مبنای ارتباط ارزشی نسبی و فزاینده سنجه‌های رقیب یعنی بهای تمام‌شده و ارزش بازار با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه متغیرهای حسابداری بر روی قیمت سهام انجام شده است. روش رگرسیون استوار نیز جهت آزمون استحکام نتایج بکار گرفته شد. دوره زمانی به‌صورت ماهانه از 01/01/1397 تا 10/02/1401 و جامعه آماری، کلیه شرکت‌های سرمایه‌گذاری است که قبل از سال 1397 در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته‌شده‌اند. نمونه شامل 47 شرکت سرمایه گذاری است و تعداد مشاهدات 2350 شرکت–‌ماه است. شواهد این پژوهش نشان داد که ارزش بازار سبد سرمایه‌گذاری بورسی، هم ارتباط ارزشی نسبی و هم ارتباط ارزشی فزاینده‌ای نسبت به بهای تمام‌شده آن دارد. یافته‌های حاصل از آزمون‌های اضافی نیز نشان داد که سرمایه‌گذاران از طریق کاهش ارتباط ارزشی ارقام مربوط به ارزش بازار سبد سرمایه‌گذاری‌های بورسی، واکنش مناسبی نسبت به وقوع بحران داشته‌اند. به عبارتی در زمان وقوع بحران که ارزش سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری شرکت‌ها دچار افت شدید می‌شود، این کاهش ارزش دارایی‌ها با شیب ملایم‌تری در قیمت سهام شرکت سرمایه‌گذار منعکس می‌شود.