تحلیل گفتمان غالب بر رمان «اللاز» اثر «طاهر وطار» بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی «نورمن فرکلاف»

Abstract

«تحلیل گفتمان انتقادی» یکی از رویکردهای جدید در حوزه تحلیل گفتمان است که در تحلیل متون معاصر به‌ویژه رمان در جهت تبیین تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. رمان «اللاز» طاهروطار از جمله آثاری است که بررسی آن در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی میسر است. رمانی که سال‌های مبارزه، نبرد مسلّحانه انقلابیون الجزایر و ایستادگی در برابر نیروهای اشغالگر فرانسه را ترسیم می‌کند و از مسائل و اختلافات درونی انقلاب پرده برمی‌دارد. این پژوهش سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که مهم‌ترین موضوعات مطرح‌شده در این رمان بر اساس نظریه فرکلاف چیست. نتایج پژوهش حاضر که با روش توصیفی -تحلیلی نوشته شده حاکی از آن است که رمان «اللاز» در تناسب با الگوی تحلیلی گفتمان انتقادی فرکلاف، حاوی برآوردهایی است که عبارت‌اند از: نویسنده با زبانی ساده به دور از تکلّف و با کاربست زبان معیار و نیز از رهگذر صحنه‌پردازی دقیق برای درک عمیق درون‌مایه رمان توسط خواننده تلاش می‌کند. ایدئولوژی نویسنده انتقاد از افکار سست و سطحی‌نگری مردم است که در طرز تفکّر آن‌ها نسبت به قهرمان داستان و قتل انقلابی‌ها از جانب مبارزان دیگر نمود یافته است. تفکّر غالب بر رمان موردنظر همان مبارزه با استعمار است که اتّفاقات مختلف داستان حول این محور می‌چرخد و بافت موقعیتی آن نیز مربوط به دوره‌ی استعمار الجزایر است.