بازتاب نماد رنگ در کتاب کوش نامه اثر ایرانشاه‌ابن الخیر

Abstract

نماد و نمادگرایی نقش بسزایی در تصویر‌آفرینی و انتقال معانی ایفا می‌کند. رنگ، یکی از اجزای مهم صور خـیال و برجسته‌ترین عنصر حوزه محسوسات و بخش مهمی از زبان نمادین شاعران و نویسندگان ادبیات را تشکیل می‌دهد. ایرانشاه‌ابن‌ابی‌الخیر از شاعران حماسه‌پردازی است که از عنصر رنگ در منظومه کوش‌نامه بهره برده است. در این جستار از روش توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پربسامدترین رنگ‌ها به ترتیب سیاه، زرد، سفید، سبز، سرخ، بنفش، آبی، لاجوردی، ارغوانی، کبود است. رنگ سیاه به‌عنوان نماد ضخامت، سیه‌روزی، زیبایی معشوق و رنگ زرد با نماد و مرگ، ضعف و ناتوانی، خیانت، قدرت، یأس و رنگ سفید با نماد روشنایی و پاکی و قداست، تقابل سیاه و سپید و رنگ سبز با نماد سلامتی، امید، مقاومت و رنگ سرخ با نماد شور و هیجان برای انتقام‌گیری، محرک انتقام‌گیری، معنای عادی، خون، آمادگی برای رزم و پیکار، آگاهی‌بخشی، علم و معرفت، رویش گیاهان و رنگ بنفش نماد پرچم و درفش در صحنه‌های جنگ و رنگ آبی نماد پاکی و زلالی و رنگ لاجورد نماد آسمان، توصیف خورشید، آیین و رنگ کبود نماد آمادگی برای جنگ و رنگ ارغوانی نماد مسرت و شادمانی است.