نظامنامه‌ی اساسی محصلینی که به خرج دولت به خارجه اعزام می‌شوند

Abstract

با روی کار آمدن رضاشاه و آغاز برنامه‌های همه‌جانبه‌ی مدرن‌سازی، نیاز به نیروهای متخصّص و آموزش دیده بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شد. نبود موسسات آموزش عالی در ایران طی نخستین سال‌های حکومت پهلوی اول، ایجاب می‌کرد تا این نیاز همچنان از طریق اعزام محصّلین به خارج از کشور برطرف گردد. این امر سید محمد تدیّن، وزیر وقت معارف را بر آن داشت تا در سال ۱۳۰۶ هجری خورشیدی، نظامنامه‌ی اساسی محصّلینی که به خرج دولت به خارج اعزام می‌شوند را در پانزده ماده تدوین و تصویب کند. مواد این نظامنامه که شامل مقرّراتی در باب موارد متعددی از جمله ویژگی‌های محصّلین، شرایط انتخاب، نظارت بر تحصیل، نحوه‌ی بازپرداخت مخارج پرداختی و غیره می‌شود، سبب گشت تا نظم کارآمدی بر اعزام محصّلین برقرار گردد و فارغ التحصیلانی که بعدها از طریق این اعزام‌ها به کشور بازگشتند، نقش‌های مهمی در تاریخ معاصر ایران ایفا کنند. از جمله این افراد می‌توان به مهندس مهدی بازرگان و کریم سنجابی اشاره کرد.