اثر تنش شوری روی جمعیت آفات مکنده در پنبه

Abstract

سابقه و هدف تحقیق: الیاف، بذر و ساقه‌های پنبه به طور گسترده در صنعت نساجی، فرآورده‌های مواد غذایی و خوراکی و کاغذسازی استفاده می‌شود. تنش شوری یکی از عوامل مهم و تاثیر‌گذار بر رشد و نمو طبیعی پنبه بوده و توسعه کشت این محصول استراتژیک را در جهان محدود می‌کند.مواد و روش ها: برای بررسی تاثیر تنش شوری در تراکم جمعیت آفات مهم مکنده پنبه در ارقام متحمل به شوری، تحقیقی دوساله در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش رقم پنبه متحمل به شوری شامل ساحل، سپید، سیندوز، 43200، چوکورووا و سیلند در چهار تکرار در استان گلستان اجرا گردید. در این تحقیق هر تیمار یا رقم، در 4 کرت و هر کرت با 10 خط کشت به طول 11 متر و با فاصله ردیف 8/0 متر از یکدیگر و نیز با فاصله روی ردیف 2/0 متر از هم کشت شدند. در این آزمایش از صفات عملکرد محصول و تعداد جمعیت آفات مکنده مهم پنبه شامل تریپس Thrips tabaci L. ، سفید بالک Bemisisa tabacii Gen. و شته پنبه Aphis gossyppii Glo. یادداشت برداری بصورت هفتگی صورت گرفت و نهایتا تیمارها با هم مقایسه آماری شدند.یافته ها: نتایج آنالیز داده‌های بدست آمده از این آزمایش نشان داد ارقام به لحاظ صفات عملکرد محصول و تراکم جمعیت آفت تریپس پنبه تفاوت آماری معنی‌داری از هم ندارند اما به لحاظ صفات تراکم جمعیت آفات شته و سفید بالک پنبه در هر برگ تفاوت آماری معنی‌داری به ترتیب در سطح 5 درصد و 1 درصد از هم دارند. مقایسه میانگین‌های تراکم جمعیت آفات شته و سفید بالک پنبه در این آزمایش به روش دانکن و در سطح 5 درصد هم معنی‌دار بوده و بالاترین تراکم جمعیت آفات تریپس، شته و سفید بالک پنبه به ترتیب مربوط به ارقام ساحل با میانگین 53/0 عدد در بوته، سیندوز با میانگین9/7 عدد در برگ و سیندوز با میانگین62/2 عدد در برگ است. همچنین پایین ترین میزان تراکم جمعیت آفات تریپس، شته و سفید بالک پنبه به ترتیب مربوط به ارقام سپید با میانگین 38/0 عدد در بوته، رقم سپید با میانگین 5/4 عدد در برگ و رقم سپید به میانگین 17/1 عدد در برگ است.نتیجه گیری: با توجه به ارقام متفاوتی که در برابر تنش شوری در این آزمایش انتخاب شدند، نتایج آزمایش نشان داد رقم سیندوز بیشترین میزان آفت را به خود جلب کرده، اما رقم سپید در مقایسه با بقیه ارقام، دارای رشد و نمو و عملکرد مناسب، کیفیت خوب و متحمل در مقابل حشرات آفات مکنده است و این نتایج می‌تواند به توسعه و مدیریت کشت پنبه در اراضی شور به ما کمک کند.