چالش‌ها و رویکردهای توسعه‌ی گردشگری پایدار: از نظریه تا عمل

Abstract

توسعه‌ی گردشگری پایدار به عنوان یک راهبرد مدیریتی برای مقصدها اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. با این وجود بین مفهوم توسعه گردشگری پایدار و پارادایم اصلی یعنی توسعه‌ی پایدار به لحاظ نظری و اجرایی گسستگی هایی وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بحث و بررسی‌ پیرامون مهمترین چالش‌های نظری و عملی پیشروی مفهوم پارادایم توسعه‌ی گردشگری پایدار است. روش‌شناسی تحقیق مرور محتوایی پیشینه‌ی تحقیق و نظریات این حوزه است. در این مقاله سناریوهای مختلف توسعه‌ی پایدار گردشگری و پویایی‌های توسعه‌ی مقصدهای گردشگری در طول سه مسیر مجزای اورگانیک، افزایشی و ترغیبی که بر اساس یک پراگماتیسم محیطی در نهایت همگرا می‌شوند، نیز مورد بحث قرار می‌گیرد. در کنار مباحث نظری یاد شده یافته‌های این تحقیق شناسایی مهمترین چالش‌ها و نقدهای مفهومی و اجرایی است که توسعه‌ی گردشگری پایدار از دو وجه عرضه و تقاضای گردشگری با آن مواجه است. از وجه عرضه‌ با چالش‌های چون ماهیت پیچیده‌ی سیستم گردشگری و وابستگی مقصد به کلان سیستم‌های خارجی و از وجه تقاضا با چالش‌های چون ماهیت منحصر به فرد تولید و مصرف تجربه‌ی گردشگری و اندازه‌ی واقعی بازار تقاضای گردشگری مواجه است. در پایان نیز برخی از مهمترین پیشنهادات و تکنیکهای اجرایی سناریوهای توسعه گردشگری پایدار برای موقعیت ایران ارائه شده است.