بررسی سبد انرژی‌های اولیه ایران، آینده آن، و توصیه‌هایی برای بهینه‌شدن

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی سبد انرژی­های اولیه ایران، آینده آن، و توصیه­‌هایی برای بهینه‌شدن انجام شد. پژوهش حاضر کیفی بوده و از منظر هدف از نوع کاربردی، که با روش سناریونویسی با رویکرد GBN به عنوان رایج‌ترین و کاربردی‌ترین روش در زمینه موضوع پژوهش و با ادغام و ترکیب برخی از گام‌های اصلی متناسب با محتوای پژوهش، فرایند تدوین سناریوها در پنج گام نگاشته شده است. به منظور گردآوری داده‌ها از داده‌های اولیه و ثانویه استفاده شده است که به تناسب مورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا پژوهشگران منابع ثانویه (اسناد بالادستی، گزارش‌های سیاستی، پروژه‌های تحقیقاتی، مقالات و سایت‌ها) را بررسی کرده و اطلاعات اولیه‌ای را فراهم می‌کنند و سپس با خبرگان حوزه انرژی در ایران که آگاهی کافی درباره حوزه مسائل انرژی داشتند در جهت تبیین دقیق موضوع و شناخت مولفه‌ها و متغیرهای اصلی هم‌اندیشی صورت می‌گیرد و در نهایت، از روش تجزیه و تحلیل PESTLE برای شناسایی ابعاد مختلف عوامل کلیدی در درون پنل بهره‌گیری شد. برای این منظور ابتدا مبتنی بر مطالعات صورت گرفته و تجارب کشورهای عضو آژانس بین‌المللی انرژی چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات تحقق آن معرفی و راهبردهای سند ملی انرژی بر مبنای آن ارزیابی و بررسی شد. در نهایت، بیان می‌توان گفت بازار انرژی متأثر از سه دسته عوامل اقتصادی، تکنولوژیکی و نهادی است که دارای وابستگی متقابل‌­اند و در بسیاری موارد تفکیک آن‌ها دشوار است، ولی می‌­توان ادعا کرد که در کل بازار انرژی تحت تأثیر چهار عامل اصلی جمعیت، تکنولوژی، اولویت‌های زیست­‌محیطی و حکمرانی بین­‌المللی است.