بررسی اثرات کشندگی و دورکنندگی عصاره سه گیاه مختلف روی بید سیب‌زمینی Phthorimaea operculella و تأثیر روی میزان پارازیتیسم زنبور Trichogramma brassicae

Abstract

بید سیب‏زمینی، Zeller <em>Phthorimaea operculella</em> یکی از آفات مخرب سیب‏زمینی در مزرعه و انبار است. در این پژوهش اثر کشندگی و دورکنندگی عصاره متانولی گیاهان توت آمریکایی، <em>Maclura pomifera</em> (Raf.) Schnied؛ پَر،<br /> <em>Cotinus coggygria</em> Scop و علف گربه، <em>Valeriana officinalis </em>L. روی مراحل مختلف زیستی بید سیب‏زمینی بررسی شد. همچنین اثر مؤثرترین عصاره روی درصد پارازیتیسم زنبور Bezdenko <em>Trichogramma brassicae</em> مورد بررسی قرار گرفت. کلیه آزمایش‏ها در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1 ± 26 درجه سیلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت تاریکی و 8 ساعت روشنایی‏ انجام شدند. عصاره متانولی علف گربه با LC₅₀ معادل 28/262 و 74/170 پی پی ام بیشترین اثر کشندگی را به‌ترتیب روی مراحل تخم و لارو نئونات آفت داشت. عصاره علف گربه همچنین با میانگین اثر دورکنندگی 33/92 درصد بیشترین اثر دورکنندگی را روی لارو نئونات نشان داد و پس از آن گیاه پَر با 66/90 درصد و توت آمریکایی با 33/83 درصد، دورکننده بودند. در بررسی تأثیر عصاره‏ها روی ترجیح تخمریزی حشرات کامل بید سیب‏زمینی نتایج پس از مدت زمان‏های 24، 48 و 72 ساعت نشان داد که آفت تخمریزی روی غده‏های تیمار نشده را ترجیح می‌دهد. همچنین دز زیرکشنده عصاره علف گربه روی درصد پارازیتیسم زنبور تریکوگراما اثر منفی نداشت و مقدار پارازیتیسم، 66/66 درصد برآورد شد.