تأثیر قارچ کش های مختلف در کنترل بیماری زنگ جارویی زرشک بی دانه در استان خراسان جنوبی

Abstract

استان خراسان جنوبی بزرگ­ترین تولید­کننده زرشک بی­دانه (.Berberis vulgaris L) در ایران و دنیا است. تولید و کیفیت این محصول تحت تأثیر بیماری­ های ناشی از بیمارگر­های زنده و غیر­زنده قرار می­گیرد. زنگ جاروئی زرشـک، با عامل Puccinia arrhenatheri، از مهم­ترین بیماری­ های این درختچه در استان خراسان جنوبی است. آزمایشی دو ساله به منظور بررسی تأثیر چند قارچ­کش در کنترل بیماری زنگ جارویی شامل فالکن (تبوکونازول + تریادیمنول + اسپیروکسامین) با دوزهای 0/6 و 1 در هزار، فولیکور 1 و 1/5 در هزار، آمیستاراکسترا (آزوکسی استروبین + سیپروکونازول) 0/75 و 1/2 در هزار و تیلت با دوز 0/5 و 1 در هزار در دو مکان در خراسان جنوبی، طی سالهای 1397و 1398، در زمان بروز علایم بیماری در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی انجام شد. بر اساس یافته­ های این پژوهش، تفاوت معنی­ داری بین تیمارهای مختلف و دوزهای قارچ­ کش ­ها نسبت به تیمار شاهد در کنترل بیماری وجود داشت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، یک نوبت کاربرد قارچ­کش فولیکور به نسبت­های 1 و 1/5 در هزار در زمان بروز علایم به عنوان مؤثرترین قارچ­کش در کنترل بیماری تعیین شد. بالاترین میزان شدت بیماری مربوط به تیمار شاهد و اثر تیمارهای قارچ کش در کاهش شدت بیماری به ترتیب شامل فولیکور با دوز 1 در هزار، فولیکور (به میزان 1/5 در هزار)، فالکن (به میزان 0/6 در هزار)، آمیستاراکسترا (به میزان 1/5 در هزار)، آمیستاراکسترا (به میزان 0/75در هزار)، فالکن (به میزان 1 در هزار)، تیلت (به میزان 0/5 در هزار) بود. بنابراین بر اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر و آزمایش ­های مزرعه ­ای، کاربرد فولیکور (1 در هزار) یا فالکن (0/6 در هزار) در زمان بروز علایم به منظور کنترل مؤثر علیه بیماری و کاربرد تناوبی این دو قارچ­ کش با یکدیگر یا با تیلت (1 در هزار) جهت جلوگیری از بروز مقاومت نسبت به بیمارگر توصیه می­ شود. ضمن این­که کاربرد فولیکور به نسبت های 1 و 1/5 در هزار و آمیستاراکسترا با دوز 0/75در هزار، در زمان بروز علایم، نیز به عنوان موثرترین تیمارها در کاهش تعداد جاروک تعیین شدند.