سنجش آسیب پذیری روستاها در برابر بحران کم آبی (مورد مطالعه: شهرستان های قروه و دهگلان)

Abstract

خشکسالی طیف گسترده‌ای از اقلیم‌ها و اکوسیستم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این بین شعاع تأثیر پدیده‌ی خشکسالی در نواحی روستایی بیش از سایر نواحی بوده، زیرا اقتصاد و زندگی روستایی اتکاء نسبتاً زیادی به منابع طبیعی و فعالیت‌های کشاورزی دارد. مطالعه حاضر با هدف گروه­بندی و اولویت­بندی روستاهای شهرستان­های قروه و دهگلان به منظور نشان دادن تفاوت در شدت خشکسالی و درجه آسیب‌پذیری ناشی از آن صورت گرفته است. داده­های حاصل از محاسبه شدت خشکسالی نشان داد در شهرستان­های قروه و دهگلان در طول سال­های مورد بررسی خشکسالی ملایم داشته­ایم. همچنین در بحث آسیب­پذیری ناشی از خشکسالی در سکونتگاه­های مورد مطالعه، 13روستا به عنوان نمونه انتخاب‌ و با استفاده از متغیرهای معین میزان آسیب­پذیری آنها سنجیده شده است. 100 درصد روستاهای مورد بررسی در سطح شهرستانهای قروه و دهگلان دارای تجربه خشکسالی هستند. نتایج حاصل از گروه­بندی توکی نشان می­دهد روستاهای نمونه از نظر آسیب­پذیری در سطح شاخص­های درآمد حاصل از معیشت اصلی و فرعی خانوار، دسترسی به منابع آب کشاورزی، تنوع معیشتی خانوار در ارتباط با شغل دوم و کاهش سطح زیر کشت آبی متفاوت از یکدیگر هستند. بیشترین تفاوت بین روستاها در سطح شاخص دسترسی به منابع آب کشاورزی است. روستاهای مورد مطالعه در نهایت با استفاده از روش میانیابی spline در سامانه GIS از نظر شدت خشکسالی و درجه آسیب‌پذیری پهنه‌بندی شدند.