تحلیل رویت پذیری ساختمانهای بلندمرتبه در منظر شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر سنندج)

Abstract

مسئله­ ارزیابی رویت­پذیری و تأثیر بصری (اشراف) یک ساختمان بر بافت اطراف خود یکی از مسائل مهم حوزه­ منظر شهری محسوب می­شود. بر این اساس، در این مقاله رویت­پذیری دو ساختمان­ بلندمرتبه مسکونی در مناطق مرکزی و غرب شهر سنندج با دریافت اطلاعات خام ورودی، به کمک سیستم­های اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد پردازش و تحلیل قرار می­گیرند. برای بررسی بهتر تفاوت در میزان و روند رویت­پذیری، بافت اطراف هر دو ساختمان بلندمرتبه (بافت شماره­1 نسبتاً مسطح و دارای یک رود_دره با عمق کم و بافت شماره­2 شیب­دار و دارای تپه­ماهور) به بخش­های نزدیک، میانی و دور حوزه­بندی گردیدند. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد، روند رویت­پذیری طبقاتِ مختلف این دو ساختمان یک روند ثابت و خطی نیست و در برخی طبقات دارای تغییر آهنگ می­باشد، بنابراین در این طبقات رویت­پذیری و تأثیر و تأثر آنها نسبت به بافت اطراف خود در حوزه­های سه­گانه، مهم­تر از بقیه­ طبقات دیگر می­باشند. پس نوع طراحی این طبقاتِ خاص (نقاط عطف در منحنی رویت­پذیری آنها) نیز در ساختمان­های بلندمرتبه می­تواند حائز اهمیت باشد؛ همچنین روند تغییرات رویت­پذیری تمام طبقات و میزان آن در دو ساختمان با بافت­های مختلف با هم متفاوت بودند. با ارزیابی نمودارهای مربوطه، دلایل این تفاوت در سه مورد مشخص گردید؛ نخست، تفاوت در میانگین ارتفاع ساختمان­های بافت اطراف دو بنا، دوم، وجود تفاوت در شیب بافت اطراف دو بنا و سوم، وجود تپه­ماهورها در بافت شماره2. در نهایت باید گفت، تحلیل رویت­پذیری روش مؤثری برای تخمین این موضوع می­باشد که یک طبقه یا واحد خاص در یک ساختمان بلندمرتبه بعد از اتمامِ ساخت دارای دید خوبی خواهد شد یا خیر؛ و ارزش­گذاری طبقات در این­گونه ساختمان­ها به لحاظ دید و منظر به چه صورت خواهد بود. همچنین در تصمیم­گیری­های مربوط به تعیین ارتفاع ساختمان­های بلندمرتبه نسبت به بافت اطراف خود (خصوصاً در شهرهای دارای بافت­های باارزش تاریخی و یا دارای منظر توریستی) این مسئله که ساختمان تا چه میزان رویت­پذیر باشد یا نباشد بسیار حائز اهمیت خواهد بود.