مقایسه ظرفیتهای اجتماعی و نهادی توسعه پایدار در شهرهای کرج و قزوین

Abstract

با توسعه شهرها و مطرح شدن رویکرد توسعه پایدار، توجه و رعایت اصول پایداری و پیگیری اهداف آن، هر‌چه بیشتر در برنامه‌ریزی توسعه شهرها مورد توجه قرار گرفته است. از آنجایی که پیمودن این راه بدون آگاهی از وضعیت شهرها در طی مسیر امکان‌پذیر نخواهد بود، سنجش میزان دستیابی به اهداف توسعه پایدار در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته است. سنجش میزان پیشرفت پایداری در شهرها از دو بعد اصلی محتوایی و فرایندی قابل بررسی است. بعد محتوایی شامل متغیرهایی است که بر نتیجه نهایی سیاست‌ها تأثیر می‌گذارند و شامل سنجش شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی توسعه پایدار می‌شوند. در مقابل بعد فرایندی شامل ابزار، روش‌ها و فرایندهای مختلفی است که برای دستیابی به سیاست‌های توسعه پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرند و به عنوان پشتیبان و محرک توسعه پایدار محسوب می‌شوند. هدف تحقیق حاضر علاوه بر تبیین نظری و تشریح رابطه توسعه پایدار با سرمایه اجتماعی، سرمایه نهادی و ظرفیت‌سازی توسعه پایدار، ارزیابی و مقایسه شاخص‌های بعد فرایندی توسعه پایدار در دو شهر کرج و قزوین بوده است. تکنیک‌های اصلی مورد استفاده برای گرد‌آوری داده‌ها، مصاحبه با مدیران و کارشناسان و استفاده از پرسشنامه بوده است. به منظور تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها نیز از آمار استنباطی و آزمون معناداری میانگین‌ها و همچنین از روش توصیفی و کیفی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده تفاوت معناداری بین متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه نهادی و ظرفیت‌سازی در دو شهر و سطح بالاتر آن‌ها در شهر قزوین نسبت به شهر کرج است. بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد که شهر قزوین جهت‌گیری مناسب‌تری در حرکت به سوی توسعه پایدار در مقایسه با شهر کرج دارد.