آراء و نقدها: وقتی‌که اصول و قواعد حقوقی عرض‌اندام می‌کنند

Abstract

در این شماره از گاهنامه، به بررسی سه رأی، که از سوی شعبه 10 دادگاه عمومی مشهد صادرشده است، می‌پردازیم. بی‌گمان در این زمانه عسرت، که کثرت پرونده‌های ارجاعی موجب شده، در روز، دادرسان دو تا سه برابر میزان متعارف، به پرونده‌های قضایی رسیدگی نمایند، و همین حجم فراوان کار، ضمن اینکه جسم و روان دادرسان را فرسوده و خسته‌تر می‌نماید، درعین‌حال موجب افزایش اشتباهات انسانی قضایی و کاهش تفقه و اجتهاد قضایی آنان به هنگام انشای رأی نیز می‌شود. اینکه برخی دادرسان، تجربه و دانش قضایی خود را چنان به کار می‌گیرند که در خلأ قوانین موردنیاز و ابهام قوانین موجود، برای تفسیر قراردادها و تبیین روابط حقوقی افراد جامعه به سراغ اصول کلی مانند قواعد فقه و اصول و غیره می‌روند، بی‌گمان نتیجه ازخودگذشتگی و مایه گذاردن از وقت استراحت و شخصی است. صحنه‌ای‌ که دوستان دادرس پس از تعطیلی دادگستری، پرونده‌های روز جاری یا فردای خود را در کارتونی سنگین به زیر بغل دارند و به‌سوی ماشین شخصی یا سرویس اداره رهسپارند، تا کار اداره و مردم را، به‌وقت استراحت در منزل انجام دهند، برای بسیاری از ما آشناست. پس صدور چنین آرایی، محصول ارزشمند از تجمیع مقوله‌های ایثار، عشق و تقوای کاری و درعین‌حال دانش و خواندن فراوان و جسارت علمی است.