ارزیابی فصلی شاخص‌های جوی آتش‌سوزی (FWI) جنگل در نواحی رویشی ایران با کاربست برونداد همادی ECMWF-ERA5

Abstract

روند آتش‌سوزی‌ جنگل در سال‌‌های اخیر از نظر تعداد و همچنین مساحت در عرصه‌های طبیعی ایران افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده است. لذا تهیه نقشه خطر آتش‌سوزی مناطق آسیب‌پذیر و تعیین نواحی با ریسک بالای آتش‌سوزی لازم و ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی و مقایسه محصولات همادی آتش‌سوزی جوی FWI منتج‌شده از پایگاه ECMWF-ERA5 در نواحی رویشی ایران است. برای دستیابی به این هدف از محصول ترکیبی ماهواره‌ای مناطق سوخته‌‌شده (FireCCI 5.1.1) با تفکیک افقی 25/0 درجه قوسی طی بازه زمانی 2020-2001 و شاخص‌های DC، DMC، FFMC، BUI، ISI و FWI با تفکیک افقی 5/0 درجه قوسی طی دوره آماری (2020-1981) استفاده شده است. نتایج نشان داد، آتش‌سوزی در نواحی رویشی ایران فصلی بوده و بیشتر در فصل تابستان و سپس پاییز رخ می‌دهد. بیشترین سطح سوخته‌‌شده فصل تابستان و پاییز به‌ترتیب مربوط به ارسباران با 102 هکتار و زاگرس 1/18 هکتار است. پایین‌ترین سطح سوخته‌‌شده نیز در ناحیه ایرانی-تورانی مشاهده شد. بر اساس شاخص‌های رطوبتیDC ،DMC و FFMC کاهش رطوبت مواد سوختنی ناشی از افزایش دما و کاهش بارش در تمامی نواحی رویشی ایران به‌ویژه در فصل پاییز و تابستان مشاهده می‌شود. شاخص DC دارای بالاترین مقادیر در بین شاخص‌های رطوبتی است به گونه‌ای که مقادیر آن از7/358 تا 7/1221 به‌ترتیب در ناحیه رویشی ارسباران تا خلیج-عمانی متغیر است. شاخص‌های رفتار و گسترش آتش‌سوزی شامل BUI، ISI وFWI در شناسایی مناطق دارای خطر آتش‌سوزی کارایی مناسبی در فصل بهار داشتند. شاخصDMC با 80/0 بالاترین همبستگی را با مناطق سوخته‌‌شده نشان داد.