پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی در مناطق جنگلی زاگرس براساس مدل زنجیره مارکوف

Abstract

زمینه و هدف: امروزه با توجه به رشد روز افزون جمعیت، تغییرات کاربری اراضی و تاثیرات آن‌ بر محیط زیست، پایش و مدل­سازی تغییرات کاربری یکی از پیش‌شرط‌های اصلی برای دست‌یابی به توسعه پایدار می‌باشد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی و پیش­بینی تغییرات مکانی و زمانی کاربری­ اراضی در سطح شهرستان سردشت به­منظور کسب اطلاعات پایه جهت برنامه­ریزی در راستای مدیریت پایدار جنگل­ می­باشد. روش بررسی: به­این منظور، تصاویر ماهواره لندست 7 (سنجنده ETM+) و لندست 8 (سنجنده OLI) مربوط به سال‌های 2003 و 2015 مورد پردازش قرار گرفت. با استفاده از طبقه‌بندی نظارت‌شده با روش حداکثر احتمال نقشه کاربری برای هر دو دوره استخراج شد. مدل سنتی زنجیره مارکوف و تکنیک CA برای پیش­بینی تغییرات کاربری اراضی در 25 سال آینده به­کار برده شد. یافته ­ها: صحت کلی در طبقه­بندی تصاویر سال 2003 و 2015 به­ترتیب معادل 89 و 94 درصد و ضریب کاپا برابر 87/0 و 92/0 بود. نتایج نشان داد که در طول این دوره، حدود 7% از سطح جنگل کاهش و اراضی کشاورزی حدود 72% افزایش پیدا کرده است. با توجه به ماتریس احتمال انتقال مارکوف، بیشترین میزان تبدیل از سال 2015 تا سال 2040 از سطح جنگل و مرتع به کشاورزی و مسکونی صورت گرفته است. بحث و نتیجه ­گیری: تغییرات در سطح جنگل­ها تا سال 2040 نشان می­دهد که جنگل­ها به ­طور پیوسته در طول زمان کاهش سطح خواهند داشت. نتایج پژوهش حاضر حاوی اطلاعات کمّی است که می­تواند مبنای ارزیابی پایداری در مدیریت اکوسیستم­های جنگلی زاگرس و انجام اقدامات لازم جهت کاهش تخریب باشد.