کارآئی مدل‌های پهنه‌بندی اکولوژیکی–زراعی و واگنینگن در برآورد پتانسیل تولید اراضی

Abstract

امروزه به­دلیل افزایش جمعیت و تخریب اراضی کشاورزی، نیاز به استفاده بهینه و مدیریت پایدار اراضی کاملاً ضروری است، بر این اساس ارزیابی تناسب اراضی و تخمین پتانسیل تولید از مهم­ترین فرآیندها محسوب می­گردد. هدف از این پژوهش مقایسه مدل­های واگنینگن و پهنه­بندی اکولوژیکی-زراعی در برآوردتولید گرمایی-حرارتی به­عنوان یکی از پارامترهای اصلی در محاسبه پتانسیل تولید به­روش فائو برای گندم آبی می­باشد. جهت نیل به این اهداف، ویژگی­های مرفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی 10 واحد از اراضی منطقه خواجه با وسعت 1100 هکتار واقع در استان آذربایجان شرقی انتخاب گردید. خاک­های این منطقه دارای رژیم رطوبتی اریدیک هم­مرز با زریک و رژیم حرارتی مزیک بوده و بر اساس کلید رده­بندی آمریکایی 2014 در رده اریدی­سول­ها رده­بندی شدند. مقادیر ضریب تبیین محاسبه­شده بین تولید برآورد شده و تولید واقعی در روش­های AEZو واگنینگن به­ترتیب 7۴/0و 7۲/0 برآورد گردید. برای بررسی صحت مدل­های استفاده­شده از شاخص نسبت خطای متوسط هندسی (GMER) استفاده شد که این مقدار برای مدل­های AEZ و واگنینگن به­ترتیب 28/2 و 02/1 می­باشد. همچنین نتایج تطابق نقشه­های حاصل از روش­های انتخابی با تولید مشاهده شده مؤید این مطلب است که تطابق در روش AEZ(2/55 درصد) بیشتر از روش واگنینگن (8/12) می­باشد. در نهایتا می­توان گفت روش AEZ با توجه به­دقت، صحت، تطابق بیشتر نقشه حاصل با تولید واقعی و محاسبات کمتر به­عنوان مدل کارا پیشنهاد می­گردد.